چکیده: محدودیت منابع آبی، کمبود بارندگی، خطر بحران آب در کشور و اهمیت بازیابی مجدد آب از یکسو و افزایش آلودگی آب های سطحی و زیر زمینی به وسیله فلزات سنگین و سایر آلاینده های حاصل از فاضلاب های صنعتی و شهری از سوی دیگر، یافتن راه حلهای قابل قبول زیست محیطی را جهت حذف این مواد از منابع آبی ضروری می سازد. در این تحقیق از زئولیت کلینوپتیلولیت به عنوان جاذب طبیعی و آمبرلیت به عنوان جاذب شیمیایی برای حذف فلزات سنگین استفاده شد. آزمایش در قالب طرح کرت های خرد شده با سه اندازه زئولیت و یک اندازه آمبرلیت با 60 تیمار و سه تکرار در آزمایشگاه دانشگاه شیراز در سال 1390 انجام شد. زئولیت در سه سایز 075/0، 2/0 و 425/0 میلی-متر استفاده شد. پنج غلظت متفاوت از آلاینده مورد استفاده قرار گرفت که برای سرب غلظت های 40، 250، 500، 1000 و 1250 میلی گرم بر لیتر و برای نیکل و کادمیوم غلظت های 4، 6، 15، 20 و 40 میلی گرم بر لیتر در نظر گرفته شد. میزان جذب ترکیبات سرب، نیکل و کادمیوم در محلول های آبی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای جاذب زئولیت تاثیر غلظت آلاینده و اندازه زئولیت معنی دار بوده است و با افزایش غلظت آلاینده میزان جذب به طور خطی افزایش یافته است. بیشترین میزان جذب سرب، نیکل و کادمیوم به ترتیب در غلظت های 1250، 40 و 40 میلی گرم در لیتر و برابر 97/59 ، 92/1 و 87/1 میلی گرم بر گرم زئولیت بدست آمد. کمترین میزان جذب سرب، نیکل و کادمیوم به ترتیب در غلظت 40، 4 و 4 میلی گرم در لیتر و برابر 82/1، 16/0 و 18/0 میلی گرم بر گرم زئولیت اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که برای جاذب آمبرلیت تاثیر غلظت آلاینده معنی دار بوده است و با افزایش غلظت آلاینده میزان جذب به طور خطی افزایش یافته است. بیشترین میزان جذب سرب، نیکل و کادمیوم به ترتیب در غلظت های 1250، 40 و 40 میلی گرم در لیتر و برابر 35/62 ، 98/1 و 99/1 میلی گرم بر گرم زئولیت بدست آمد. کمترین میزان جذب سرب، نیکل و کادمیوم به ترتیب در غلظت 40، 4 و 4 میلی گرم در لیتر و برابر 98/1، 19/0 و 19/0 میلی گرم بر گرم زئولیت اندازه گیری شد.