نام پژوهشگر: ملیحه سرخی کوهی خیلی

گونه شناسی صحابه حامی معاویه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1390
  ملیحه سرخی کوهی خیلی   علی محمد ولوی

برخی از صحابه پیامبر با توجه به جایگاه سیاسی و نظامی خویش، با حمایت هایی که از معاویه طی سال های 17 – 60 ه ق به انجام رساندند، در تکوین و استمرار امارت و خلافت او نقش بسزایی ایفا کرده اند. بررسی چگونگی و میزان حمایت افراد موردنظر از معاویه از اهداف مهم این پژوهش به حساب می آید. در پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی به بررسی میزان تراکم صحابه حامی در یکی از چهارسنخ حامی کامل، حامی فعال، حامی نیمه فعال و حامی منفعل از طریق به کارگیری روش بسامدسنجی با تکیه بر پنج متغیر وابستگی قبیله ای، سنّ، سواد، پایگاه اجتماعی و میزان برخورداری اقتصادی پرداخته شده است. معیار گونه شناسی در این پژوهش برگرفته از یک نوع مدل تلفیقی است که توسط اندیشمندانی چون هانس گرث، سی رایت میلز و گوستاویونگ ارائه شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، بالاترین میزان فراوانی با 41.5 درصد مربوط به سنخ حامیان نیمه فعال و کمترین میزان با 16 درصد مربوط به سنخ حامیان منفعل است. فراوانی عدنانیان حامی معاویه در چهار سنخ مورد نظر 56.1 درصد و قحطانیان 43.9 درصد می باشد. رابطه معناداری میان متغیر سنّ و میزان حمایت صحابه از معاویه برقرار است. 52.4 درصد حامیان در گروه سنی پیر و 7.3 درصد در گروه سنی جوان قرار دارند. افراد باسواد با 67 درصد از بیشرین میزان فراوانی در میان حامیان برخوردار بوده و بی سوادان با 3.7 درصد کمترین میزان فراوانی را شامل شده اند. 76.9 درصد حامیان از وضعیت اقتصادی بالا برخوردار هستند و افرادی با وضعیت اقتصادی متوسط با 3.6 درصد کمترین میزان حمایت را داشته اند. در متغیر مربوط به پایگاه اجتماعی بیشترین میزان همراهی با 43.9 درصد مربوط به افرادی با پایگاه اجتماعی بالا و کمترین فراوانی با 21.95 درصد مربوط به افرادی با پایگاه اجتماعی متوسط می باشد.