عدم بازده مورد انتظار از شبکه های آبیاری لزوم ارزیابی و بهبود عملکرد آنها را آشکار می سازد. تعیین روش های بهره برداری بهینه در شبکه های انتقال و توزیع آب یکی از اساسی ترین راهکارها برای تحقق افزایش بهره وری از منابع آب و شبکه های احداث شده می باشد. تعیین روش بهینه تحویل و توزیع آب یکی از راه های دست یابی به این هدف می باشد. به منظور بهینه سازی برنامه تحویل آب می توان از روش های تحلیلی و عددی بهینه سازی استفاده نمود. در سال های اخیر، الگوریتم های فراکاوشی با پیشرفتی سریع در مسائل پیچیده و مشکل بهینه سازی مورد استفاده قرار گرفته اند. در این پژوهش از مدل بهینه سازی جامعه مورچگان برای تعیین برنامه ریزی بهینه توزیع آب استفاده شده است. بر این اساس با توجه به مبانی الگوریتم جامعه مورچگان یک برنامه کامپیوتری به زبان فرترن تهیه شد. سپس مدل تهیه شده بر اساس اصول حاکم بر مسئله توزیع آب در کانال های آبیاری به منظور تعیین توزیع بهینه آب در کانال توسعه داده شد. مدل تهیه شده برای کانال mc شبکه آبیاری البرز، کانال bp14 شبکه آبیاری فومنات، کانال amx شبکه آبیاری ورامین و کانال دولت آباد شبکه آبیاری تجن به کار گرفته شد. برنامه ریزی توزیع آب در این کانال ها با در نظر گرفتن اهداف متفاوتی شامل کاهش ظرفیت کانال، حداقل سازی اختلاف حجم آب موردنیاز و تحویلی، تعداد تنظیمات دریچه سراب، حداقل نمودن زمان مازاد و یا ترکیبی از آنها انجام شد. نتایج نشان داد به کمک این مدل می توان اهداف تعیین شده را تامین کرد و یا با توجه به اهمیت، هدفی خاص را بهینه نمود.