نام پژوهشگر: هومن زندیزاده
هومن زندی زاده بهمن نامورمطلق
پژوهش حاضر به بررسی نمایشنام? هیپولیت نوشت? اوریپید و داستان سیاوش از شاهنام? فردوسی در قالب دانش هنر تطبیقی پرداخته و از رویکرد اسطورهشناسی تطبیقی دومزیلی و «فرضی? سهکنش» او سود میجوید تا قدمی در راه کشف شباهتهای شاهنامه و تراژدی یونانی بردارد. در همین راستا این مقاله بهدو پرسش پاسخ میدهد: 1) آیا تمرکز بر هیپولیت و سیاوش، و عدم استفاده از فدر و سودابه بهعنوان شخصیتهای محوری، تصادفی بوده است؟ 2) چرا هیپولیت و سیاوش در برابر شرایطی که منجر بهمرگ آنها خواهد شد، دست بهمبارزه نمیزنند؟ اوّلاً با توجّه بهمفروضات فرضی? سهکنش، فدر و سودابه در ساختار سه کنش دومزیلی جای نمیگیرند، چرا که فاقد صفات منتسب بهخدایان این کنشها هستند و از اینرو نمیتوانند شخصیتهای محوری باشند؛ همچنین سیاوش و هیپولیت که خدایانی هندواروپائی هستند، با وجود ویژگیهای مربوط بهجنگاوریشان، صفات خدایان کنش سوّم را دارا بوده و موضع آنها نه از روی انفعال، که از قواعد مربوط بهخدایان مولّد ناشی میشود. ویژگی اصلی کنش سوّم مربوط بهکشاورزی و تولید بوده و اساطیر مذکور در صورتی میتوانند دست به مبارزه زنند که در کنش دوّم – یعنی کنش مربوط بهجنگاوری - جای گرفته باشند.