نام پژوهشگر: اسدالله مرادی حسن آباد
اسدالله مرادی حسن آباد محمد مهدی معینی
در این تحقیق اثر استفاده از مکمل سلنیوم بر الگوی توسعه و تکامل فولیکولی در پوست و تولید الیاف در بزغاله های شیرخوار مرغوز بررسی شد. بدین منظور از تعداد 40 راس بز نژاد مرغوز با میانگین وزن زنده 3±29 کیلوگرم استفاده شد. به منظور محدود کردن طول مدت زایمان، برای همه بزها همزمانی فحلی صورت گرفت. برای این منظور از دو تزریق متوالی کلوپرستنول (آنالوگ پروستاگلاندین f2?) به مقدار µg 125 با فاصله 11 روز استفاده شد. در هنگام ظهور فحلی جفتگیری به صورت طبیعی انجام شد. دامهای مورد آزمایش روزانه دو نوبت با یونجه (60 درصد) و کنسانتره(40 درصد)تغذیه شدند. بزهای ماده در شروع آزمایش بر اساس وزن زنده و بطور تصادفی در دو گروه غذایی، یک کنترل (جیره پایه) و دو مکمل ( جیره پایه بعلاوه 13/0 میلی گرم سلنیوم به شکل سلنیت سدیم معدنی و خوراکی) قرار گرفتند. ماده بزها در بهمن ماه شروع به زایش کردند، از 45 راس بزغاله متولد شده به صورت تصادفی تعداد 24 رأس شامل 12رأس مربوط به بزهای گروه یک و 12 رأس مربوط به بزهای گروه دو، ( 6 راس نر و 6 راس ماده)انتخاب شدند. بزغاله های هر گروه از مادران در داخل جنس بر اساس وزن زنده به دو گروه 6 راسی (3 راس نر 3 راس ماده) بطور تصادفی تقسیم شدند. همه بزغاله های نر و ماده تا پایان چهار ماهگی علاو ه بر شیر مادر از جیره مکمل شامل یونجه خرد شده و کنسانتره بطور آزاد برخوردار بودند. جیره مکمل شامل (50 % جو، 30% سبوس گندم، 8 % کنجاله سویا، 7 % ذرت، 5 % پودر ماهی) بود؛ اما تغذیه بزغاله ها در دو گروه سلنیوم (یک گروه ازگروه یک مادری و دیگری از گروه دو مادری) علاوه بر شیر مادر و جیره مکمل همراه تزریق سلنیوم (3/0 میلی گرم) از روز 2 تولد به فاصله هر 28 روز یکبار بود. صفات اندازه گیری شده در بزغاله ها شامل خصوصیات رشد، تراکم فولیکول ها، نسبت فولیکول ها ، شاخص فولیکولی، الیاف تولیدی ناشور و شسته و قطر الیاف بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که مکمل سلنیوم مادری اثر معنی داری بر شیر مصرفی بزغاله ها، اضافه وزن روزانه، وزن تولد، وزن نهایی، کل ماده خشک مصرفی، ضریب تبدیل، شاخص فولیکولی، تراکم و نسبت فولیکول ها و قطر الیاف نداشت(05/0p<). مکمل سلنیوم تزریقی بزغاله ها بر کل ماده خشک مصرفی، اضافه وزن روزانه، ضریب تبدیل، وزن نهایی، شاخص فولیکولی، تولید الیاف ناشور و شسته، تراکم فولیکول ثانویه و نسبت فولیکول ثانویه به اولیه تاثیر معنی دار داشت (05/0p<)؛ اما بر شیرمصرفی، قطر الیاف، تراکم و نسبت فولیکولی اولیه تاثیر معنی دار نداشت (05/0p>). اثرجنس بر کل ماده خشک مصرفی، اضافه وزن روزانه، وزن نهایی، وزن تولد و شاخص فولیکولی اثر معنی دار داشت (05/0p<). اما برصفات، شیر مصرفی، الیاف تولیدی، قطر الیاف، ضریب تبدیل، تراکم فولیکولی اولیه، نسبت فولیکولی ثانویه به اولیه اثرمعنی داری نداشت (05/0p>). اثر دوره نیز بر صفات شیر مصرفی، کل ماده خشک مصرفی، اضافه وزن روزانه، وزن نهایی، بازدهی غذایی، تراکم و نسبت فولیکولی، الیاف تولیدی،قطر الیاف و شاخص فولیکولی اثر معنی داری داشت (01/0p<).