نام پژوهشگر: نسیم مصفا

بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی تعدادی از گیاهان خانواده نعناع در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم پایه 1390
  نسیم مصفا   خدیجه کیارستمی

در این پژوهش قدرت آنتیاکسیدانی برگ و گل چند گونه از ‘گیاهان خانواده نعناع در مراحل مختلف رشدی بررسی شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی این گیاهان با استفاده از آزمون رادیکال 2 و 2´–دی فنیل 1-پیکریل هیدرازیل (dpph) و روش بتاکاروتن/لینولئیک اسید تعیینگردید و ضمن تعیین رابطه بین غلظت و میزان فعالیت آنتی اکسیدانی ،ic50 به عنوان 50% بازدارندگی محاسبه شد. همچنین میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی و رزمارینیک اسید این عصاره ها بررسی شد.فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی و رزمارینیک اسید برگ و ساقه گیاهان اسطوخدوس و حسن یوسف نیز در شرایط کشت درون شیشه ای نیز بررسی شد.میزان فعالیت آنتی اکسیدانی به گونه گیاهی و رویشگاه بستگی داشت و با افزایش سن گیاه افزایش نشان می داد. در بین گونه های مورد بررسی بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی در برگ گیاه آویشن شیراز ( µg/ml561/6( وبرگ گیاه سالویای ایلام بعد از گلدهی (g/ml µ24/10)، برگ رزماری کاشان قبل از گلدهی ( µg/ml669/9) و برگ اسطوخودوس دارآباد بعد از میوه دهی (g/mlµ737/9) مشاهده شد.سنجش فعالیت آنتی اکسیدان با آزمون بتاکاروتن نشان داد که بیشترین درصد فعالیت آنتی اکسیدانی نسبی در گل آویشن شیراز(092/102) و گل سالویا ایلام( 469/141)وجود دارد.در شرایط in vitro نیز کالوس برگ اسطوخودوس در محیط ms با تیمار هورمونی (2naa/4bap)با ic50( µg/ml506/9) و کالوسبرگ حسن یوسف محیط ms (3naa/3bap)با ic50(µg/ml869/10) ، بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی داشتند.میزان ترکیبات فنلی در کالوس برگ حسن یوسف محیط ms با تیمار3naa/3bap (وزن کالوس تر mg/g115/1) و برگاسطوخدوسدارآبادبعدازمیوهدهی (وزن خشکmg/g108/30) و برگ حسن یوسف قزوین بعد از گلدهی (وزن خشک mg/g556/49)بالاترین مقدار بود.میزان فلاونوئید در برگ اسطوخودوس الزهرا بعد از میوه دهی بالاترین مقدار(وزن خشکmg/g 21) را دارا بود.میزان رزمارینیک اسید در کالوس برگ اسطوخدوس محیط ms (2naa/4bap) (862/27µg/g وزن تر کالوس) و در برگ سالویا ایلام (564/21µg/g وزن خشک) و سالویای شهرستانک بعد از گلدهی (439/15µg/g وزن خشک) و گل آویشن شمشک (101/20µg/g وزن خشک) بالاترین مقدار را داشت.در نهایتمی توان گفت که گیاه آویشن نسبت به گیاهان دیگر فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتری داشت و با افزایش سن گیاهان افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی وجود داشت و گیاهان اسطوخدوس گیاه قابل دسترس با فعالیت آنتی اکسیدانی بالا و مناسب برای کشت بافت و تولید کالوس است، در بین محیط کشت ها محیط کشت msو lsبا تیمار هورمونی(naa/bap) محیط مناسب تری نسبت به دیگر محیط ها بود و گیاه اسطوخدوس گیاه مناسب تری نسبت به گیاه حسن یوسف جهت کالوس گیری از برگ و ساقه بود.