نام پژوهشگر: لیلا نوربخش گیگلو
لیلا نوربخش گیگلو فریدون پاداشت دهکایی
بیماری سیاهک دروغی برنج ناشی از قارچ ustilaginoidea virens ( cooke ) takah (-تلومورف: villosiclava virens) از شاخه آسکومیکوتا است که یک بیماری در حال افزایش در مزارع برنج استان گیلان در ایران مشابه بیشتر نواحی تولید این محصول در دنیا می باشد. اطلاعات کافی از جنبه های بیولوژی، مناطق گسترش بیمارگر و کنترل بیماری در ایران وجود ندارد. در این بررسی مزارع برنج در استان گیلان در سال های 1389 و 1390 مورد بازدید و نمونه های خوشه های آلوده برنج جمع آوری و در آزمایشگاه مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور بررسی کنترل بیماری، اثر چند قارچ کش در منطقه آبکنار انزلی با سابقه ی دائمی آلودگی طبیعی مورد آزمایش قرار گرفت. مناطق عمده انتشار آن در مزارع واقع در حوزه تالاب انزلی شامل آبکنار و نیز مناطق اطراف شهرستان های فومن، صومعه سرا، انزلی و همچنین رشت می باشد. برای جداسازی این قارچ از محیط psa جهت کشت و از محیط مایع ps جهت خالص سازی و تولید کنیدی استفاده شد. نتایج توالی its و خصوصیات مورفولوژیک قارچ کشت شده وجود گونه ustilaginoidea virens را در منطقه تأیید نمود. بررسی ها نشان داد که این قارچ را در محیط فریزر 20- درجه سانتی-گراد، به صورت اسپوربال طبیعی، میسلیوم رشد کرده روی کاغذ صافی و میسلیوم جمع آوری شده از محیط ps، می توان به مدت طولانی نگهداری کرد. آزمایش جوانه زنی اسپور نشان داد که کلامیدوسپور از یک تا چند محل جوانه زده، تولید لوله تندش نازک کرد که در انتهای آن، 1 تا 3 عدد کنیدی کوچک، به رنگ روشن و گرد تا بیضی ایجاد شد. نتایج به دست آمده از بررسی جوانه زنی کلامیدوسپورها در محیط های مایع نشان داد که اسپورها در محیط آب و ps بالاترین جوانه زنی را داشته اند، هم چنین با گذشت زمان میزان جوانه زنی کلامیدوسپور کاهش یافت. نتایج بررسی حاصل از شدت و شیوع بیماری نشان داد که بیماری در سال 90 نسبت به سال 89 از شدت و شیوع بیشتری برخوردار بوده و در سال 90، بین تعداد اسپوربال و تعداد دانه سالم همبستگی معنی دار و منفی و بین تعداد اسپوربال و بذور پوک همبستگی معنی دار و مثبت وجود داشت. تست بیماریزایی با تزریق سوسپانسیون کلامیدوسپور در مرحله شکم موفقیت آمیز بود. کاهش و افزایش دما به طور متناوب، افزایش رطوبت محیط و قرار گرفتن گیاه در مرحله رشدی مساعد برای آلودگی باعث ظهور بیماری در آزمون بیماریزایی شد. بررسی ها نشان داد قارچ کش پروپیکونازول بیشترین تأثیر را در کاهش شدت و شیوع بیماری در شرایط مزرعه و بیشترین درصد بازدارندگی از رشد بیمارگر در محیط کشت در شرایط آزمایشگاه داشته است.