نام پژوهشگر: مهدی حاجی باباییان

مقایسه مولفه های اخلاقی و اجتماعی در دیوان طالب آملی و اشعار امیر پازواری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور استان مازندران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  مهدی حاجی باباییان   ابراهیم ابراهیم تبار

امیرپازواری و طالب آملی از شاعران برجسته ی دیار علویان تبرستان-اند که اشعار بسیاری از آن ها به یادگار مانده است. دو شاعر با شخصیّتی جامع از منظرهای گوناگون: آگاهی، دانش، بینش، وسعت اطّلاعات، اخلاق گرایی، دین باوری، عرفان شیعی، و توانا در استفاده از فنون شعری می باشند. اشعار به جای مانده از این دو شاعر بزرگ به عنوان آثاری اخلاقی واجتماعی منعکس کننده ی باورها و نگرش های مضامین یادشده ی زمان آن هاست. دست یابی به این ارزش ها از اشعارشان موجب می شود تا از یک سو ارتباط میان این ساختارها با یکدیگر و از سویی ارتباط آنها با ساخت ها و نگرش های مسلط بر جامعه ی شان تبیین و روشن گردد. این پژوهش بر آن است که به مولّفه های اخلاقی و اجتماعی در اشعار امیر و طالب به عنوان دو اثر به جای مانده از دو شاعر بزرگ هم دیار که بر ذهن و زبان مردم سرزمین شان _ مردم مازندران _ جاری است، بپردازد؛ چراکه این اشعار سالیان دراز با نقل شفاهی همگام بوده و با خُلق و خوی این مردم آمیخته است. برجسته ترین مضامین به کارگرفته شده توسط دو شاعر در حوزه ی اخلاقی و اجتماعی در اشعارشان عبارت اند از: نکوهش اذیّت وآزار، یکرنگی و مذمّت نفاق، محبّت به اهل بیت پیامبر (ص)، ایثار، آرزو و امید، شکوه و شکایت از ظلم و ستم، غیرت، فروتنی و تواضع، شفقت و نرم دلی، حرّیت و آزادگی، انصاف، آبرومندی و شرافت، تلاش و کوشش و... که برای مقایسه و سنجش ارائه می شود. با مقایسه ی فراوانی اشعار به دست آمده از امیر پازواری(حدود دو هزار و هفتصد بیت) و دیوان طالب آملی (بیست و دو هزار بیت) می توان نتیجه گرفت که مضامین اخلاقی و اجتماعی در اشعار امیر با یک دهم تعداد ابیات نسبت به دیوان طالب از بسامد بالاتری برخوردار است.