نام پژوهشگر: محسن فعال فیض آبادی
محسن فعال فیض آبادی عطاالله ابراهیمی
منابع طبیعی کشور طی قرن ها، بستر زیست، تولید و معاش و حضور اقوام کوچنده این سرزمین بوده و به رغم خشکی طبیعی به مدد وجود پستی و بلندی و تنوع اقلیم امکان استفاه های متنوع و متناسب را برای بهره برداران فراهم کرده است. موضوع مدیریت سامان های عرفی در طول چند دهه اخیر به یکی از مهمترین معضلات مراتع کشور تبدیل گردیده است. در این تحقیق با معرفی شکل های مختلف مالکیت در نظام بهره برداری از مرتع و نیز تاثیر هر یک از آنها بر تخریب مرتع تعیین می شود. این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بوده و به روش پیمایشی انجام شده است. بدین منظور پرسشنامه ای تهیه و تدوین گردید و روایی آن در سطح 85 درصد تایید شد. جامعه آماری تحقیق حاضر 120 مرتع شهرستان شهرکرد بود. با استفاده از فرمول کوکران 30 مرتع به روش تصادفی – طبقه بندی شده انتخاب شد. پس از جمع آوری اطلاعات، داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین به منظور مقایسه اطلاعات پرسشنامه با داده های زمینی از فن آوری سنجش دور نیز جهت تعیین نقشه تغییرات استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد وضعیت مرتع در مالکیت افرازی نسبت به گروه های دیگر بهتر بوده است. با این حال نتایج حاصل از انجام کار سنجش از دور اختلاف معنی داری را در تغییرات پوشش گیاهی در انواع مالکیت ها نشان نداد. شیوه بهره برداری به شکل شورایی به علت وضعیت ضعیف بهره برداری در مراتع این شهرستان توصیه نمی شود. اما به نظر می رسد ارتقاء مدیریت در این واحد ها چه به شکل افرازی و چه به شیوه مشاعی بهترین راه گریز از مشکلات و مسائل خاص در منابع طبیعی است.