نام پژوهشگر: اشکان خطیر
اشکان خطیر غلامحسین زمانی
جوانان روستایی به عنوان آینده سازان جوامع روستایی و مولدان آینده برای تأمین مواد اولیه و فرآورده های غذایی، از مهم ترین گروه های تأثیر گذار بر آینده کشور و توسعه بخش کشاورزی قلمداد می شوند. به منظور استفاده از توانایی ها و قابلیت های آن ها در راستای توسعه روستایی و کشاورزی لازم است که آن ها مناطق روستایی را برای ادامه زندگی خویش برگزینند. این در حالی است که روند حاضر، خروج روز افزون آن ها را از نواحی روستایی نشان می دهد. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385، در استان فارس پس از شهرستان شیراز، بیشترین میزان نرخ مهاجرت از مناطق روستایی به شهرستان تابعه در طول ده سال، در شهرستان مرودشت صورت پذیرفته است. این پژوهش با هدف شناسایی سازه های موثر بر نیت مهاجرت جوانان روستایی عضو و غیر عضو تعاونی های کشاورزی شهرستان مرودشت به منظور جلوگیری از مهاجرت بی رویه آن ها صورت پذیرفت. برای انجام این پژوهش کمی از فن پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق را کلیه جوانان روستایی شهرستان مرودشت تشکیل دادند. تعداد 370 جوان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده چند مرحله ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که میانگین نیت مهاجرت جوانان عضو و غیر عضو تعاونی های کشاورزی در یک سال آینده پایین بوده اما در سه الی پنج سال آینده از میانگین نیت مهاجرت بالایی برخوردارند. بنابراین تمرکز برنامه ها، تمهیدات و فعالیت ها در جهت کاهش نیت مهاجرت جوانان بیشتر باید بر مبنای زمان میان مدت باشد. مدل علی سازه های موثر بر نیت مهاجرت نمونه مورد مطالعه نشان داد که از بین سازه های فردی، متغیرهای میزان بهره مندی از فعالیت های ترویجی، دانش زراعی، نگرش به امنیت مشاغل روستایی، نگرش به وضعیت کشاورزی در آینده و رضامندی از خدمات موجود در روستا تأثیر منفی بر نیت مهاجرت جوانان دارند. از میان متغیرهای خانوادگی، ادراک از شدت تأثیر خشکسالی تأثیر مثبت و سطح تکنولوژی مورد استفاده در زراعت، میزان درآمد و میزان مالکیت اراضی خانوار تأثیر منفی بر نیت مهاجرت جوانان روستایی داشتند. همچنین افزایش متغیرهای پیوند و مشارکت اجتماعی منجر به کاهش نیت مهاجرت جوانان شده است. با توجه به نتایج پژوهش، توصیه های عملی در راستای کاهش نیت مهاجرت جوانان روستایی ارائه گردیده است.