حقوق در یک تقسیم بندی کلی،به دودسته مالی و غیر مالی تقسیم می شود.خانواده نیز به عنوان یک نهاد حقوقی،هر دو جنبه مالی و غیر مالی را واجد است.اما از آنجا که ،خانواده خود یک قرارداد غیر مالی است.بررسی حقوق و روابط غیر مالی همسران، در آن بسیار حائز اهمیت است. حقوق غیرمالی زوجین، یا مشترک میان آن دو است و یا مانند حقوق ناشی از ریاست مرد درخانواده،مخصوص یکی از زوجین است. در هر صورت حقوق غیر مالی خانواده،از آنجا که وابستگی شدیدی به عرف و اخلاق دارد، در طول زمان،همیشه دستخوش تغییرات زیادی بوده است.و نظرات فقها و اندیشمندان هم،از عرف و نگرش غالب مردم زمان آنها، بی تاثیر نبوده است. پژوهش حاضر،براین هدف، استوار گردیده است که با مراجعه و تفقه در آیات قرآن و احادیث معتبر اسلامی،حقوق غیر مالی زوجین را با توجه به روح و محتوای کلی اندیشه اسلام،و نه عرف و سیره مسلمین، که گاه آمیخته به تعصبات و ستم هایی علیه زن بوده است، مورد بررسی قراردهد. و بر این مبنا، حقوق غیر مالی مشترک بین زوجین،را به چند فصل کلی حقوق عاطفی (یا به تعبیر قانون مدنی،حسن معاشرت)، حقوق جنسی و حق وفاداری زوجین تقسیم و بررسی نموده است.نکته دیگراینکه، در بررسی حقوق غیر مالی زوجین،بحث ریاست خانواده و تعیین حدو حدود آن و تبیین آثار ریاست زوج برزوجه نیز، مساله بسیار حائز اهمیتی است، که با استفاده از اصول و قواعد اساسی فقه و آیات و روایات متعدد، این حد و حدود و همچنین آثار ریاست مرد در خانواده،بر مباحثی چون تمکین زن، اشتغال او،خروج او از منزل و کشور و همجنین وجود یا عدم تاثیر این ریاست بر اقامتگاه و تابعیت و نام خانوادگی زن ، به خوبی روشن گردیده است. معاشرت به معروف،مدیریت بر اساس رعایت مصلحت خانواده، و پرهیز از خود رایی و زور مداری، از جمله اصول تحدید کننده حق قوامیت و ریاست مرد در خانواده می باشد. کلید واژه ها:حقوق غیر مالی،زوجیت،ریاست خانواده،حسن معاشرت،نشوز و تمکین