نام پژوهشگر: فائزه سیستانیان
فائزه سیستانیان محمدرضا اصلانی
اثرات ناشی از مصرف خوراکی پیاز بر سیستم آنتی اکسیدان گلبول های قرمز بز در مطالعه حاضر اثرات مصرف طولانی مدت پیاز بر آنزیم های آنتی اکسیدان گلبول های قرمز بز (گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز، سوپر اکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز) و رابطه آن ها با مقدار هماتوکریت و هموگلوبین ارزیابی گردید. 12 بز ماده بالغ مورد استفاده در این مطالعه به صورت تصادفی و برای یک دوره زمانی 80 روزه به سه گروه درمانی تقسیم بندی شدند. دام های گروه یک و دو به ترتیب جیره غذایی حاوی 30 و 60 درصد پیاز بهاره (بر پایه ماده خشک جیره) به مدت 60 روز دریافت نمودند. بزهای گروه سه (کنترل) جیره عاری از پیاز دریافت نموده و تنها با علوفه آلفا آفا در طی دوره تغذیه شدند. نمونه های خون قبل از شروع مطالعه و در فواصل 10 روزه اخذ گردید. مقدار هماتوکریت و هموگلوبین در گروه های یک و دو از روز 10 پس از مصرف پیاز شروع به کاهش نمود و در روز 40 به کمترین مقدار رسید. اگرچه مصرف پیاز موجب کاهش هماتوکریت و هموگلوبین گردید، اما این فاکتورها در طی دوره مطالعه در محدوده طبیعی باقی ماندند. میزان فعالیت آنزیم گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز در گلبول های قرمز از روز 10 کاهش یافته و در روز 40 به حداقل میزان خود رسید. فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز از روز دهم شروع به افزایش نمود و در روز 40 به حداکثر میزان خود رسید. بعد از روز 40، بازگشت آهسته و تدریجی فاکتورهای اندازه گیری شده به سمت مقادیر پیش از مصرف پیاز مشاهده گردید. در گرو ه های یک و دو، میزان فعالیت سوپر اکسید دیسموتاز رابطه منفی با مقدار هماتوکریت و هموگلوبین نشان داد (p<0.01). از طرف دیگر، رابطه مثبتی بین فعالیت گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز با مقدار هموگلوبین مشاهده گردید (p<0.01). به نظر می رسد که بزها قادربه مصرف جیره حاوی 60 درصد پیاز بدون رخداد کم خونی بالینی هستند. به علاوه، فعالیت آنزیم گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز در گلبول های قرمز بز بدنبال مصرف طولانی مدت پیاز کاهش اما فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز افزایش یافت و به نظر می رسد که سوپر اکسید دیسموتاز نقش مهمی در محافظت گلبول های قرمز بز مقابل استرس اکسیداتیو ناشی از مصرف پیاز در بزها ایفا می کند. واژه های کلیدی: پیاز، آنزیم های آنتی اکسیدان، گلبول های قرمز، بز.