نام پژوهشگر: علی جلالی بستانو
علی جلالی بستانو علی فتحی
بررسی تاریخ واژه شناسی قرآن، ما را از اهمیت موضوع نزد دانشمندان اسلامی ، آگاه می گرداند. در این بررسی، سیر تطور واژه شناسی قرآن و اسباب آن، معلوم می گردد. تقدس کلام الهی؛ دور شدن از دانش لغت عربی؛ بروز تخصص های لغوی؛ و رقابت بین علمای لغت، از مهم ترین اسباب تطور دانش مفردات قرآن است. فهم صحیح قرآن به فهم دقیق واژگان آن وابسته است. این پژوهش در پی نشان دادن میزان تأثیر واژه شناسی بر فهم و تفسیر قرآن است. مبنای پژوهش برای نشان دادن این تأثیر، تکیه بر اصول واژه شناسی است. بررسی آراء واقوال مفسران و مقایسه ی آن با گفته های لغت دانان، با در نظر گرفتن اصول واژه شناسی، تأثیر واژه شناسی را در تفسیر، بیشتر نمایان می سازد. از مهم ترین اصولی که می تواند تأثیر واژه شناسی را بر تفسیر بهتر نشان دهد؛ اصل اشتقاق، اشتراک و ترادف است. توجه به اشتقاق، به فهم دقیق از آیات قرآن می انجامد؛ اشتراک، موضع اختلاف بین مفسران را مشخص می نماید؛ و ترادف، موجب شناخت اعجاز قرآن و پی بردن به زیبایی آیات الهی می شود. آگاهی از اسباب اختلاف در تفسیر؛ نزدیک شدن به مراد الهی از آیات قرآن؛ و پی بردن به ظرافت ها و زیبایی های آیات، از بهترین تأثیرهای واژه شناسی بر فهم و تفسیر قرآن کریم است. واژگان کلیدی: واژه شناسی، اصول واژه شناسی، ترادف، اشتراک، اشتقاق، مدارس لغوی