نام پژوهشگر: صدیقه مهران فر

کاربرد اصطلاحات شرعی در مضامین عاشقانهء خواجوی کرمانی
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  صدیقه مهران فر   بهادر باقری

یکی از شگردهای هنری و خلاف آمد خواجوی کرمانی در خلق مفاهیم غنایی، بهره گیری از مفاهیم و اصطلاحات شرعی و دینی است. از آنجا که در شرع اسلام، داشتن روابط آزاد و عاشقان? زن و مرد حرام است و دین اسلام، محدودیت های خاصی در این امر قائل است و آن را تنها در حیط? شریعت و با رعایت اصول دینی و اخلاقی مجاز شمرده است؛ برای شاعران بزرگی چون حافظ، سعدی و خواجوی کرمانی، زمینه مناسبی فراهم شده است تا با نگاه و شگرد هنری متناقض نما، طنزپردازانه، با وسعت مشرب یا با آفرینش هنرمندانه "ترکیب اضداد"، با بهره گیری از مفاهیم و اصطلاحات شرعی، به بیان حال و هوای متنوع و زیبای عشق و غنا بپردازند. این آشنایی زدایی و ذوق آفرینی به دلیل یکسو و یک کاسه کردن دو حیطه و حوز? متفاوت "شرع" و"عشق" ، زیبایی، غرابت وطراوت ویژه ای به شعر خواجو داده است. در این تحقیق برآنیم که ضمن جستجو و یافتن ابیاتی از غزل های این شاعر مضمون پرداز که با این شگرد سروده شده اند، انواع و شیوه های منحصر به فرد هنرنمایی و حسن استفاد? وی از اینگونه مفاهیم را در خلق مضامین عاشقانه، بررسی و نوع بازی های کلامی و توجیه های عاشقان? شاعر را تبیین و تفسیر کنیم.