نام پژوهشگر: محمد حسن شام بیاتی

تهیه نانو ذرات حاوی سم مار افعی زنجانی با استفـاده از پلیمـرهای زیست سازگار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1390
  محمد حسن شام بیاتی   ناصر محمدپور

توسعه روز افزون علم نانو باعث پیشرفت گسترده و کاربرد آن در تمامی زمینه های علمی بویژه علوم پایه و پزشکی گردیده است. هدف از این پژوهش، طراحی و ساخت نانو ذرات کیتوزان و بررسی عوامل موثر بر ظرفیت بارگیری و درصد انکپسوله شدن سم مار افعی زنجانی و بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی ساختار نانو ذرات بود. از آنجائیکه کیتوزان پلیمری با خواص منحصر به فردی مانند زیست سازگاری، غیرسمی بودن و زیست تخریب پذیری در محیط های بیولوژیک می باشد، بطور وسیعی در تحقیقات و صنایع داروسازی بعنوان حامل های دارویی کاربرد دارد. خصوصیات ظاهری نانو ذرات کیتوزان که بر اساس روش ژله ای شدن یونی و واکنش بین پلیمر کیتوزان و سدیم تری پلی فسفات تشکیل شد، توسط دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد بررسی قرار گرفت، که نتایج نشان دهنده سطحی صاف و کروی با قطری در محدوده 150 نانومتر بود. توزیع اندازه ذرات و پتانسیل سطحی بدست آمده از دستگاه پراش نورپویا به ترتیب حدود 340 نانومتر و 32 میلی ولت بود. ذرات تهیه شده با غلظت بهینه سم مار µg/ml 400 دارای ظرفیت بارگیری %85 و درصد انکپسوله شدن % 95 بودند. همچنین طیف سنجی مادون قرمز برقراری پیوندهای فیزیکی و شیمیایی بین سم و نانو ذرات را ضمن حفظ ساختار اولیه سم مورد تایید قرار می دهد. پس از بدست آمدن شرایط بهینه تهیه نانو ذرات و غلظت بهینه بارگیری سم مار طی زمان های مشخص اقدام به بررسی میزان رهایش سم از نانو ذرات گردید و مشاهده شد که در 36 ساعت اولیه میزان رهایش به بیشترین مقدار ممکن می رسد و پس از این زمان میزان سم آزاد شده ثابت و در نهایت کاهش می یابد، ضمن اینکه بررسی های ما نشان داد که، پروفایل آزادسازی سم از نانو ذرات از مدل کینتیکی هیگوشی تبعیت می کند، با توجه به توانایی رهایش آهسته آنتی ژن بوسیله کیتوزان و همینطور ماهیت ذره ای نانو ذرات، به نظر می رسد این سیستم بتواند به منظور آنتی ژن رسانی در صنعت تولید پادزهر مورد استفاده قرار گیرد.