نام پژوهشگر: مرضیه پشم فروش
مرضیه پشم فروش سید رضا فاطمی طباطبایی
زخم معده یکی از ناراحتی های مخاط معده ودئودنوم است. از هر ده امریکائی یکی از آنها مبتلا به زخم معده ناشی از آلودگی های باکتریایی می شوند، اما تعدادی از زخم ها بوسیله استفاده بلند مدت از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل آسپرین و ایبوپروفن ایجاد می شود و در موارد کمی تومورهای سرطانی در معده یا پانکراس می تواند علت زخم معده باشد. زخم معده به وسیله استرس یا غذاهای چاشنی دار ایجاد نمی شود، اما می توانند زخم ها را وخیم تر کنند. با توجه به پیشرفت بسیار زیادی که در زمینه مهار و یا کاهش دادن ترشح اسید و مقاوم سازی در مخاط معده در برابر عوامل ایجاد کننده زخم صورت گرفته است، اما هنوز میزان شیوع این بیماری بالا است. نانو ذرات در حفظ سلامت آینده بشر؛ چشم انداز امیدوارکننده ای دارد اگر چه راه و زمان زیادی از نظر تحقیق و پژوهش برای حصو ل به آن نیاز است، اما این تکنولوژی می تواند بسیاری از اثرات جانبی داروهای امروزی از جهت گزینش پذیری بیشتر، خلوص بالاتر، سهولت دریافت و پخش دارو در بدن ارائه دهد.برخی مطالعات، اثرات ترمیم کنندگی اکسید روی را در زخم های جلدی نشان داده اند. این مطالعه، به منظور ارزیابی اثر نانو اکسید روی، بر دو مدل ایجاد زخم معده (به وسیله اتانول و ایندومتاسین) در رت انجام شده است. در هشت گروه از رت ها، به ترتیب نرمال سالین، اتانول، اتانول به همراه نانواکسید روی، اتانول به همراه رانیتیدین، ایندومتاسین، ایندومتاسین به همراه نانواکسید روی، ایندومتاسین به همراه رانیتیدین و نانواکسید روی به تنهایی تجویز شد. در مدل اتانول، میانگین تعداد زخم ها در گروه نانواکسید روی نسبت به کنترل کاهش معنی داری نشان داد و نسبت به گروه رانیتیدین تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در مدل ایندومتاسین، میانگین تعداد زخم ها در گروه نانواکسید روی نسبت به کنترل کاهش معنی داری نشان داد و نیز نسبت به گروه رانیتیدین تفاوت معنی داری مشاهده شد. میانگین طول زخم ها، در هر دو مدل به وسیله ی نانواکسید روی کاهش معنی داری یافت و بهتر از رانیتیدین تاثیر داشت. مقدار tnf-? سرم، در گروه دریافت کننده ی الکل به تنهایی در مقایسه با گروه شاهد افزایش معنی داری پیدا کرد ولی مصرف هم زمان نانو اکسید روی از این افزایش به طور معنی داری جلوگیری نمود. مصرف هم زمان رانیتیدین با الکل، مقدار tnf-? سرم را به طور معنی دار و قابل چشمگیری بالا برد. با تجویز ایندومتاسین، مقدار tnf-? افزایش معنی داری یافت در حالی که تجویز نانواکسید روی به تنهایی و همچنین به همراه ایندومتاسین، مقدار tnf-? سرم را در حد گروه شاهد نگه داشت. مقدار مالون دی آلدئید سرم، در گروه دریافت کننده ی الکل در مقایسه با گروه شاهد افزایش معنی داری یافت و این افزایش در سایر گروه ها به جز گروه دریافت کننده نانواکسید روی به تنهایی، نیز معنی دار بود. مصرف نانوروی، موجب کاهش معنی دار نیتریت سرم گردید. میانگین نیترات سرم، در همه گروه ها در مقایسه با گروه شاهد به جز گروه دریافت کننده ی نانواکسید روی به تنهایی و گروه دریافت کننده نانواکسید روی به همراه ایندومتاسین کاهش معنی دار داشت. به نظر می رسد؛ نانواکسید روی، از طریق مکانیسم های مختلف، اثر ضد اولسری مناسب را در هر دو مدل اتانول و ایندومتاسین داشته باشد.