پژوهش حاضر جستاری است در باب وجوهانطباق مراتب و مقامات عرفان و تصوف در منظوم? غنایی لیلی و مجنون نظامی.عرفان و تصوف به عنوان یکی از زیرشاخه های ادبیات فارسی فضای وسیعی را از آن خود کرده است.از ابتدای قرن سوم هجری و جلوه گری عرفانی چون بایزید و جنید و شبلی، عنصر عشق و محبت نیز به این طریقت راه یافت. در نتیجه عرفان رنگ دیگری به خود گرفت.. ص.فیه نیز در این باب سخنان ارزنده ای گفته اند. در این میان قیس عامری و لیلی بنت سعد در متون عرفانی از حاکمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. این جستار، حاصل مطاللعه ی بسیاری از کتب عرفانی و در نتیجه دریافت اهمیت عشق نزد عارفان است.. شاعران برجست? ایرانی نظیر حافظ و مولانا و سعدی و عطار به این عشاق رنگ نمادینی بخشیدند و از این طریق وجوه اشتراک مراتب و مقامات عشق انسانی و الهی را جلوه گر ساختند. به عقیده ی نگارنده بسیاری از احوال عشق زمینی در مجنون، با احوال عارفان همسو و مشترک است. این اشتراکات در ادبیات فارسی تءثیر فراوانی داشته و به خصوص اشعار و متون عرفانی و غنایی را تحت تءثیر خود قرار دادند