دیازینون از جمله حشره کش های ارگانوفسفره است که امروزه به طور گسترده ای در کشاورزی استفاده می شود وبه عنوان یک آلاینده زیست محیطی مضر در دنیا شناخته شده است. این پژوهش در دو بخش انجام شد.دربخش اول اثر دیازینون برسطح آنزیم های کبددر خون و در بخش دوم اثر دیازینون بر بافت کبد مورد بررسی قرار گرفت.پس از انجام آزمون بقا و تعیین حد کشندگی دیازینون، 72 سرقورباغه بالغ نر از مرداب انزلی با وزن تقریبی 100 تا 150 گرم جهت انجام آزمایش انتخاب گردیده و به 9 گروه 8 تایی شامل یک گروه کنترل ( قرار گرفته درمعرض آب فاقد دیازینون)و 8 گروه تیمار تقسیم گردیدند.حیوانات به ترتیب در معرض غلظت های 120 و 90 ، 60، 30 میکروگرم در لیتر دیازینون قرارگرفتند و به ازای هر یک از غلظت ها، دو مقطع زمانی جداگانه یک روزه و یک هفته ای درنظرگرفته شد. پس از گذشت فواصل زمانی مورد نظر ، قورباغه های هر گروه را بوسیله سوزن مخصوص نخاعی کردن، نخاعی کرده، پس از جراحی خونگیری توسط سرنگهای انسولین از وریدهای اصلی و قلب انجام داده و بعد از سانتریفیوژ به مدت 10 دقیقه با 2500 دور در دقیقه، سرم خون توسط سمپلر جدا گردیده وسپس آنزیم آلکالین فسفاتاز، به روش فتومتریک dgkc و آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینوترانسفراز به روش فتومتریک ifcc اندازه گیری شدند ونمونه های بافتی از کبد برداشت گردیده و مقاطع 5 میکرونی به روش h & e رنگ گردیده و مورد مطالعه ریزبینی قرار گرفتند. نتایج این طرح نشانگر اثر افزایشی غلظت های زیرکشنده دیازینون بر سطح خونی آنزیم های کبدی بود که نشانگر پاسخ سم زدایی کبد بر اساس مدل کوتاه مدت اثر دیازینون میباشد. افزایش معنی دارآنزیم آلکالین فسفاتاز در غلظت های120 و 90 ، 60، 30 میکروگرم در لیتر و در فواصل زمانی 24 ساعت و یک هفته و افزایش معنی دار آنزیمهای آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینوترانسفراز در غلظت های120و 90، 60 میکروگرم در لیتر در فاصله زمانی یک هفته بود(p<0.05) . تغییرات هپاتوسیت ها شامل نکروز، ناپایداری غشا و از دست دادن شکل هندسی به صورت وابسته به دوز در غلظتهای 120و 90، 60 میکروگرم درلیتر پس از یک هفته تیمار با دیازینون مشاهده شد. دربافت کبدی آثار پاتولوژیکی مشاهده شد،اما در مقابل فعالیت ترمیم که شامل تغییرات هسته در تمام مقاطع، تعداد زیاد هسته در واحد سطح، هسته های درشت با سیتوپلاسم کم در بیشتر سلولهای در معرض دیازینون مشاهده گردید،که این تغییرات با توجه به افزایش آنزیمهای کبدی احتمالا نشان دهنده اینست که هپاتوسیتهای آسیب دیده، در حال ترمیم میباشند، به عبارت دیگر میتواند مبین فعالیت سم زدایی کبد باشد.