نام پژوهشگر: پژمان ایمانی
پژمان ایمانی اکبر نجفی
جاده های جنگلی به علت هزینه های سنگین مربوط به طراحی، احداث و نگهداری و نیز اثرات منفی بر محیط زیست و حیات وحش، دارای حساسیت زیاد از نظر اقتصادی، زیست محیطی و افکار عمومی است. هدف پژوهش حاضر که یک هدف کاربردی است، طراحی جاده جنگلی کم هزینه تر از طریق تهیه نقشه پهنه بندی هزینه جاده سازی و در نظر گرفتن مهم ترین عوامل موثر در هزینه جاده سازی با کمک ahp و به کارگیری الگوریتم حل مسئله کوتاه ترین مسیر (shortest path) می باشد. در پژوهش حاضر از بین عوامل مختلفی که در طراحی جاده های جنگلی تأثیر گذارند 5 عامل شیب عرضی، هیدرولوژی، زمین شناسی، خاک شناسی و شیب طولی در نظر گرفته شد. با توجه به اینکه عوامل مورد بررسی روی هزینه ساخت جاده جنگلی از اهمیت بالایی برخوردارند، تأثیر یکسانی ندارند با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی وزن دهی شدند. بعد از وزن دهی و تلفیق عوامل هزینه جاده سازی اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی هزینه در نرم افزار arc gis نسخه 3/9 گردید. نقشه پهنه بندی هزینه جاده سازی با قیمت های مناقصات سال 89 به 3 طبقه هزینه زیاد، هزینه متوسط و هزینه کم تقسیم گردید و نقشه طبقات هزینه جاده سازی تهیه شد. در مرحله بعد با استفاده از الگوریتم کوتاه ترین مسیر اقدام به طراحی جاده شد. به منظور مقایسه الگوریتم با روش رایج از مسیر طراحی شده توسط یک کارشناس مجرب و آشنا به منطقه استفاده شد و توسط کارشناس با در نظر گرفتن نقطه شروع و پایان یک مسیر واقعی، اقدام به طراحی مسیر شد. طول و هزینه ساخت مسیر جاده طراحی شده به وسیله الگوریتم به ترتیب 55 و 65 درصد کمتر از مسیر جاده طراحی شده توسط کارشناس قبل از اصلاح در طبیعت می باشد. طول مسیر طراحی شده به وسیله الگوریتم، 19 درصد و هزینه ساخت آن 21 درصد کمتر از مسیر طراحی شده توسط کارشناس بعد از اصلاح در طبیعت می باشد. این اختلاف معادل 916000000 ریال هزینه کمتر برای واریانت ارائه شده به وسیله الگوریتم کوتاه ترین مسیر است. نتایج این تحقیق نشان داد که با استفاده از نقشه پهنه بندی هزینه و الگوریتم کوتاه ترین مسیر می توان مسیری با طول و هزینه ساخت کمتری نسبت به طراحی دستی توسط کارشناس طراحی کرد.