نام پژوهشگر: پرویز ُعبادی باباجان
پرویز ُعبادی باباجان سید حسن مرعشی
تنش های زیستی نظیر آفت پیله خواراز عوامل اصلی کاهش عملکرد نخود محسوب می شوند. انتقال ژن به نخود با هدف افزایش مقاومت به این آفت، از اهداف اصلاحی در این گیاه زراعی می باشد. یکی از راهبردهای موثر برای تولید نخود تراریخته مقاوم به آفت پیله خوار، استفاده از سموم طبیعی cry از باکتری باسیلوس تورینجینسیس است. این سموم قادرند در معده حشرات فعال شده و سیستم گوارشی حشره را مختل نمایند. در مطالعه ای که توسط مشتاقی و همکاران (1389)صورت گرفت انتقال ژن cry1ac و ژن نشانگر گزینشگر nptii در دو t-dnaی جداگانه به گیاه نخود صورت گرفت و حضور این ژن تا نسل t2 در گیاهان تراریخته تایید گردید. در مطالعه حاضر سعی شده است ضمن بررسی ثبات حضور ژن cry1ac و بیان آن در نسل های t3 و t4 بتوان به لاینی دست یافت که تنها حاوی ژن cry1ac بوده و ژن nptii بر اثر نوترکیبی بین دو t-dna از آن تفکیک شود. در نسل سوم، در آزمون pcr، از بین 25 نمونه مشکوک به وجود ژن cry1ac، در 6 مورد باند مربوط به ژن cry1acو باند مربوط به ژن nptii در تمامی نمونه ها مشاهده شد. از بین 6 نمونه موجود که دارای ژن cry1ac بودند، در آزمون rt-pcr، در 5 مورد قطعه مربوط به ژن cry1acتکثیر شد. نتایج pcrدر طی نسل چهارم حاکی از وجود باند مربوط به ژن cry1acدر 73 مورد و باند مربوط به ژن nptii در 81 نمونه از 94 مورد بود. در 10 نمونه از گیاهان تراریخته که حاوی ژن cry1ac بودند باند مربوط به ژن nptii مشاهده نگردید که نشان دهنده این مطلب بود که ژن cry1ac از ژن nptii تفکیک شده است. همچنیننتایج آزمون rt-pcr نشان داد که در همه-گیاهان تراریخته، ژن مورد نظر در سطح rna بیان شده است. بر اساس نتایج الایزا، در تمام نمونه های مورد آزمون، پروتئین cry1ac در لاین های مختلف، با غلظت های متفاوتی بیان شده است. نتایج آزمون زیست سنجی حاکی از آن بود که لاروهایی که با برگ گیاهان غیرتراریخته تغذیه شدند همه شان زنده ماندند، اما در مقابل 100 درصد لاروهایی که با برگ گیاهان تراریخته تغذیه شدند از بین رفتند که این امر نشان دهنده بروز موفقیت آمیز فنوتیپ مورد انتظار می باشد.