رمان نویسی یکی از جنبه های مهم ادبیات عربی معاصر است که در گذر زمان، تحت تاثیر مکاتب و گرایش های فکری متفاوتی قرار گرفته است و رمان نویسان برای بیان احساسات و عواطف درونی و برسی مشکلات جامعه و بشریت، از آن بهره های فراوانی برده اند. ملی گرایی یکی از این گرایش های فکری است که بسیاری از رمان نویسان به آن توجه خاصی داشته اند. نجیب محفوظ ، پدر رمان نویسی عربی، یکی از رمان نویسانی است که همواره به این گرایش فکری توجه داشته است بطوری که می توان تاثیر آن را در تمام آثار وی دید. زیرا او هم زمان با اوج گرفتن ملی گرایی در مصر به عرصه ی ادبیات وارد شد، زمانی که ملت مصر دو انقلاب 1919 و 1952 را در تاریخ به ثبت رساند و خود را از سلطه ی استعمار و تحت الحمایگی بریتانیا رها کرد و به استقلال سیاسی رسید. این وقایع سبب شد تا ملی گرایی یکی از گرایش های اصلی مصریان در قرن بیستم به شمار بیاید. این جریان ساختار رمان نویسی و مضامین داستان های نجیب محفوظ را به شدت تحت تاثیر قرار داد، به گونه ای که او در تمامی این داستان ها همواره به مصر و مسایل آن توجه داشت. نجیب محفوظ در این داستان ها به انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم می پردازد و مردم رابر علیه استعمار بریتانیا و استبداد پادشاهی تحریک می کند تا با نگاهی به عظمت خود در گذشته بتوانند به استقلال سیاسی و عدالت اجتماعی برسند. او در این داستان ها ضمن بیان مسایل سیاسی و اجتماعی مصر، در لابه لای حوادث احساسات ملی گرایانه ی خود را بیان می کند. در این تحقیق سعی شده تا با معرفی جریان ملی گرایی و نجیب محفوظ به نقد و تحلیل ملی گرایی در رمان های نجیب محفوظ بپردازیم و تاثیر آن را در ساختار و مضمون داستان ها بیان کنیم. کلمات کلیدی: ملی گرایی، رمان، نجیب محفوظ