نام پژوهشگر: زهرا اکبری
زهرا اکبری زینب خانجانی
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی تأثیر گروه درمانی شناختی- رفتاری و آموزش گروهی مهارت های اجتماعی بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش آموزان نوجوان دختر 21 تا 21 ساله بود. علیرغم بهبود سلامت و رفاه عمومی جوامع و پیشرفتهای بدست آمده در زمینه های تکنولوژی، آموزش، بهداشت و سیستم های اقتصادی و مالی در طی چندین هفته گذشته، میزان شیوع مشکلات روانی همچنان رو به افزایش است که این امر با توجه به تغییرات مثبت و قابل توجهی که در نگرش های جامعه نسبت به بیماری های روانی صورت گرفته و نیز حجم بالای نظریه ها و تحقیقات بالینی در خصوص شناسایی، طبقه بندی، فهم علل مشکلات روانی راه های درمان آنها جای تأمل دارد. این در حالی است که در تعاملات اجتماعی و بویژه روابط بین فردی میزان بالایی از اضطراب دیده می شود وعدم راحتی روانی در موقعیت های اجتماعی روزمره از ماهیتی فراگیر برخوردار شده استکه در راستای آن از یک طرح نیمه آزمایشی بین گروهی همراه با پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. از این رو در پیش آزمون بااستفاده از پرسشنامه اضطراب اجتماعی ) spin (،عزت نفس کوپر اسمیت و پرسشنامه جرأت ورزی گمبریل و ریچی استفاده شد. تعداد 9 نفر از دانش- آموزان راهنمایی که دارای بالاترین میزان اضطراب اجتماعی بودند انتخاب، و در چهار گروه 21 نفره آزمایشی، پلاسیبو و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. برای یکی از گروه های آزمایش 8 جلسه گروه درمانی شناختی – رفتاری و برای گروه دیگر 8 جلسه آموزش گروهی مهارت های اجتماعی و برای گروه پلاسیبو مداخله بی ربط برگزار شد و بر روی گروه کنترل هیچ روش درمانی اعمال نگردید. پس از پایان دوره درمان مجدداً پرسشنامه ها به عنوان پس آزمون در چهار گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. داده های پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیل کواریانس چند متغیری مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل ها نشان داد که اثربخشی دو روش گروه درمانی شناختی- رفتاری و آموزش گروهی مهارت های اجتماعی نسبت به گروه کنترل بر کاهش کلی اضطراب اجتماعی و علائم جسمانی، ترس و اجتناب افراد و افزایش جرأتمندی و عزت نفس دانش آموزان تفاوت معنی دار آماری دارند. مبتنی بر این یافته ها می توان نتیجه گرفت که کاریرد گروه درمانی شناختی- رفتاری و آموزش گروهی مهارت های اجتماعی حائز تلویحات عملی در کاهش نشانه های اضطراب اجتماعی نوجوانان است.