نام پژوهشگر: علی اکبر چوپانی عسگرآباد
علی اکبر چوپانی عسگرآباد علی اصغر رستمی ابو سعیدی
گویش کردی کرمانجی یکی از گویش های زبان کردی است که در شمال خراسان بدان تکلم می شود . هدف پژوهش حاضر بررسی و توصیف ساخت دستور زبان کردی کرمانجی قوچان از دیدگاه رده شناسی زبان است. در این راستا به توصیف رده شناختی ساختمان جمله ، گروه های نحوی ، ساختواژه ی تصریفی و ساختواژه اشتقاقی پرداخته می شود تا مشخص گردد که آیا موارد مذکور در چارچوب رده شناختی قابل توصیف هستند یا خیر. این پژوهش از یک جامعه ی زبانی متشکل از پانزده نفر مرد و پانزده نفر زن انجام گرفته است که همگی این افراد بالای پنجاه سال و بی سواد و یا کم سواد بودند . این پژوهش نشان می دهد که گویش کردی کرمانجی قوچان در حوزه های ساختمان جمله ، گروه های نحوی ، ساختواژه ی تصریفی و ساختواژه اشتقاقی از دید گاه رده شناختی قابل توصیف است . از لحاظ ساختار ساختواژه ای ، زبانی ترکیبی است که بیشتر واژه های آن از پیوستن واژه ها به یکدیگر و افزودن پیشوندها و پسوندها ساخته می شوند . از نظر ساخت نحوی جزء زبان های sov می باشد . به غیر از زمان گذشته ی متعدی ضمیر افتان می باشد . افعال دارای دو ستاک گذشته و حال می باشند. در زبان کردی نوعی ساخت ارگتیو وجود دارد که فاعل فعل لازم و متعدی با هم دیگر متفاوت می باشند. اسامی در ساخت اضافه و حالت ندا مفهوم جنس مذکر و مونث را نشان می دهند . ضمایر شخصی به دو دسته ی فاعلی و مفعولی تقسیم می شوند.