رادیوی شناختی (cr) قادر است از طریق حسگری طیفی، حضور یا عدم حضور کاربران اصلی باند فرکانسی مورد نظر را آشکارسازی نموده و از اطلاعات حاصله در جهت بهره برداری فرصت طلبانه از طیف استفاده نماید. مهم ترین چالش در این زمینه، احتمال عدم آشکارسازی صحیح حضور کاربران اصلی طیف می باشد. روش های مختلفی برای حسگری طیفی پیشنهاد شده است. بیشتر پژوهش های انجام شده در ارتباط با آشکارسازی انرژی (ed) است. این در حالی است که این روش آشکارسازی برای حسگری طیفی مشارکتی با وجود سادگی پیاده سازی، نیاز به تخمین نویز داشته و نسبت به عدم قطعیت در این تخمین بسیار حساس است که این امر باعث افت شدید کارآیی در نسبت های سیگنال به نویز کم می شود. بنابراین به دلیل لزوم آشکارسازی قابل اطمینان سیگنال های کاربران اولیه در نسبت های سیگنال به نویز پایین، روش آشکارسازی انرژی کارآیی قابل قبولی ندارد. علاوه بر این، روش آشکارسازی انرژی قادر به دسته بندی و تشخیص میان کاربران اولیه مختلف نمی باشد. این درحالی است که روش آشکارسازی ویژگی ایستان چرخشی (csd) معایب بیان شده برای ed را ندارد. مشکل اصلی روش های csd پیچیدگی محاسباتی بالای آنهاست. از اینرو در این پایان نامه یک روش حسگر طیفی زیربهینه csd پیشنهادشده است که پیچیدگی محاسباتی آن بطور قابل ملاحظه ای نسبت به روش متداول کاهش یافته است. در محیط های محوشده یا دارای سایه افکنی شدید، عمل حسگری طیفی مختل می شود. از سوی دیگر، اثرات محوشدگی و سایه افکنی ممکن است بسته به موقعیت گیرنده به طور قابل ملاحظه ای تغییر کنند. بنابراین می توان با اجازه دادن به کاربران مختلف برای به اشتراک گذاری نتایج حسگری شان دقت و صحت حسگری طیفی را افزایش داد. از این رو در این پایان نامه برای روش آشکارسازی csd پیشنهادی چند روش مشارکتی مورد ارزیابی قرار گرفته است و پیشنهاداتی جهت بهبود روش ها ارائه شده است. از سوی دیگر در روش های مشارکتی، در مرکز تصمیم براساس مشاهدات crها، تصمیم نهایی در مورد حضور کاربر اولیه اتخاذ می شود. ارزش آماره های آزمون ارسالی از crها برای اتخاذ تصمیم نهایی به یک اندازه نیست. میزان ارزش هر مشاهده تابعی از میزان صحت مشاهدات خواهد بود و میزان صحت نیز تابعی از وضعیت snr سیگنال دریافتی توسط cr است. بنابراین ترکیب آماره آزمون crها باید براساس ضرایب بهینه ای که از طریق snr محاسبه می شوند، انجام شود. در این پایان نامه، چند روش مشارکتی برای همجوشی بهینه آماره آزمون crها ارائه شده و کارایی آنها مورد بررسی قرار گرفته است.