توسعه پایدار معلول ضرورت محدودیت انگاره های تک بعدی و تقلیل گرایانه اقتصادی و الگوهای رشد ملی در تعیین سمت و سوی تغییرات کلان اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی - محیطی است. از دهه 1970 این مفهوم ادبیات غنی و سنت تاثیر گذاری را در میان سیاستگذاران و دانشگاهیان بوجود آورده است. پایداریِ توسعه پایدار و ظرفیتهای حامل زیست بومهای محلی و منطقه ای در گرو توسعه اجتماعی و آگاهی مسئولانه در حفظ کالاهای بین نسلی تداوم خواهد یافت. با توجه به انتظام نامعقول شبکه شهری استان آذربایجان شرقی و ماکروسفالی کلان شهر تبریز در طی دهه های گذار به اقتصاد صنعتی شاخصها و عوامل اجتماعی نقش موثر و مفیدی در توسعه پایدار شهری بازی خواهند کرد. در این رساله با استفاده از مدلهای تحلیل عاملی، ضریب پراکندگی(cv)، شاخص ترکیبی توسعه انسانی(hdi) و نیز الگوریتم تصمیم گیری چندمتغیره تاپسیس(topsis)، 18 شاخص متغیر مستقل تحقیق (عوامل اجتماعی) متناظر بر 23 شاخص متغیر وابسته (توسعه پایدار) قرار گرفته اند. همچنین برای تحلیل تجربی فرضیات، علاوه بر مدلهای کمی فوق از آزمون آماری t-value برای تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها استفاده کرده ایم. جامعه آماری این تحقیق مناطق هشتگانه کلان شهر تبریز در سال 1385می باشد که با انتخاب تعداد 300 نفر به صورت تصادفی حجم نمونه را تشکیل داده اند. خروجی الگوریتم topsis حاکی از آن است که تنها مناطق 2 و 7 در وضعیت پایداری توسعه قرار دارند منطقه 3 نیمه پایدار و مناطق 1،4،5، 6 و 8 از نظر شاخصهای اجتماعی و پایداری در وضعیت نامطلوبی می باشند.