نام پژوهشگر: هانیه وحدت جو
هانیه وحدت جو ساسان ودیعه
مرگ به معنای پایان یافتن حیات انسانی است که از لحظه تولد و گاهی پیش از آن شروع میشود و با گذشت زمان قابلیت میرایی آن افزایش می یابد. بررسی مرگ و میر به دلیل نقشی که در محاسبه میزان رشد و اثر پذیری آن از عوامل غیر جمعیتی دارد، حائز اهمیت است. در واقع شناخت و ارزیابی سطح و علل مرگ و میر، یکی از زیربناهای برنامه ریزیهای جمعیتی است که ثبت دقیق این واقع در تمامی کشور با توجه به علت دقیق فوت میتواند در این ارزیابی نقش اساسی داشته باشد. بدین منظور و با توجه به اینکه هر کدام از استانهای کشور به دلیل شرایط آب و هوایی و جغرافیایی و پراکندگی جمعیت و تخصیص منابع و امکانات، برآوردهای متفاوتی از سطح مرگ و میر خود دارند. در نتیجه برای شناخت شاخصهای مرگ و میر و بررسی علل و عواملی که مرگ و میر این نقاط را تحت تاثیر قرار میدهند موضوع تحقیق بررسی علل و عوامل موثر بر مرگ و میرمادران ناشی از بارداری و زایمان شهرستان تهران طی سال های 1375 تا 1385می باشد ولی به دلیل عدم وجود آمار مرگ مادران ناشی از بارداری و زایمان طی سال های 1375 تا 1379 ناگزیر شدیم ازداده های این سال ها صرفنظر کرده و به داده های سال های 1380 تا 1387 اکتفا کنیم. درفصل دوم تحقیق حاضر (چهارچوب نظری) هر چند مختصر به چند مورد از مطالعات و بررسی هایی که با موضوع تحقیق مرتبط می باشند پرداخته شده است؛ ولی با توجه به کمبود این مطالعات سعی شده است از مطالعاتی که به طور کلی با موضوع مرگ و میر مرتبط و از جهاتی به موضوع تحقیق مربوط می باشند، استفاده گردد . مدل (الگوی) تحلیلی تحقیق عوامل موثر بر مرگ و میر مادر را به سه دسته جمعیتی و محیطی و پزشکی تقسیم می کند. 1.عوامل جمعیتی شامل سن مادر هنگام فوت در اثر زایمان، فاصله بین دو بارداری کمتر از سه سال، تعداد بارداری، خواسته بودن آخرین بارداری 2.عوامل محیطی شامل محل زایمان ، محل فوت، محل سکونت 3.عوامل پزشکی شامل متناسب بودن مراقبت با سن بارداری و زایمان، مقطع فوت، نوع زایمان، عامل زایمان در فصل سوم گفته شده، روش به کار گرفته شده در این پژوهش اسنادی یا گذشته نگر (تحلیل ثانویه) می باشد و اطلاعات با مراجعه به مراکز بهداشت استان و شهرستان و اداره کل ثبت احوال استان تهران و مرکز آمار ایران جمع آوری گردیده است. جمعیت آماری در این پژوهش تعداد مادران فوت شده در تهران از سال 1380ه.ش تا سال 1387 ه.ش می باشند ، که طبق آمارمرکز بهداشت، 174 نفر در تهران (بر اساس آمار به دست آمده از سه دانشگاه ایران، شهید بهشتی، تهران) می باشد. به دلیل عدم دسترسی به جمعیت کل زایمان ها و مشخصات موردی آن در طی سال های مورد تحقیق، برای بیشتر عوامل مورد بحث تنها می توان از میزان حضور این عوامل و شرایط در بین مادران فوت شده و تعمیم این توصیفاتِ عمدتا ترتیبی سخن گفت و نه از تاثیر مستقل این عوامل در میزان مرگ ومیر مادران. یافته های تحقیق به طور چکیده در فصل 4 آورده شذه است. همه ی عوامل نشان از بهبود میزانها و شاخصهای مرگ و میر در تهران دارند و بیانگر تحولات اساسی در زمینه ی بهداشت و درمان و شیوه زندگی و بالا بودن شاخصهای توسعه (رفاه، دسترسی بیشتر به امکانات و خدمات اجتماعی و..) است. در این تحقیق نیز با توجه به مسائل و دستاوردهای آن یک سری از پیشنهادات و راهکارها ارائه می گردد.