نام پژوهشگر: محمد فاروق صوفی

آشنایی زدایی در مجموعه ی اشعار ادیب برومند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کردستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  محمد فاروق صوفی   تیمور مالمیر

وقتی به مطالعه ی برخی اشعار ادیب برومند می پرداختم،نوعی دریغ و تأسف به نگارنده دست داد که شاعری با این همه اشعار(نُه مجموعه ی شعر) و همچنین آثار تحقیقی و پژوهشی(نزدیک به ده اثر) چرا باید تاکنون مورد توجه قرار نگرفته و در تاریخ ادبیات ایران سهمی نداشته باشد؟ با در نظر گرفتن زمان تولد ادیب(1300 یا1303)، شاعر هم زمان است با چهره هایی از قبیل نیما، خانلری، گلچین گیلانی، توللی، مهدی حمیدی، بهار، منوچهر شیبانی، شهریار، سایه، کسرایی و بسیاری دیگر از شاعرانی که پس از شهریور(1320) در عرصه ی شعر معاصر رد پایی از خود به جای گذاشته اند. تا کنون کتاب ها و شرح حال های زیادی در مورد شاعران و نویسندگانِ معاصر نوشته شده است. کافی است به بعضی از کتاب های نقد و شرح حال از قبیل«از صبا تا نیما» و«از نیما تا روزگارِ ما»(یحیی آرین پور)، «ادوار شعر فارسی»(شفیعی کدکنی)، «چون سبوی تشنه»(محمد جعفر یا حقی)، «طلا در مس»(رضا براهنی) و«تاریخ ادبیات معاصر»(بزرگ علوی) نظری بیفکنیم . در هیچ کدام از آثار یاد شده به این شاعر، آثار و زندگی نامه ی ادبی و شاعری اش اشاره ای نشده است. البته، ناگفته نماند که مطالبی پراکنده در بعضی نشریات و سایت ِ شخصی شاعر، نوشته شده است. تنها منبعی که در اختیار نگارنده قرارگرفت، همین مطالب همراه با مقدمه ی مجموعه ی اشعار شاعر بود که ادیب در آن ها، زندگی نامه ی خود را به صورتی مشروح بیان کرده است. مجموعه های شعری شاعر شامل نه مجموعه به نام های: «حاصل هستی»، «ناله های وطن»، «درد آشنا»، «گل های موسمی»، «مثنوی اصفهان»، «روزگارِ دژم»، «سرود رهایی»، «راز پرواز» و«پیام آزادی» است که بیشتر آن ها به صورت جداگانه توسط انتشاراتِ عرفان به چاپ رسیده است. اخیراً نیز موسسه ی انتشارات نگاه، گزیده ای از اشعار وی را به نام«پژواک ادب» چاپ و منتشر کرده است. یکی از انگیزه های اصلی نگارش رساله ی حاضر تعیین موقعیت و جایگاه این شاعر در تاریخ ادبی معاصر ایران است. برای رسیدن به این هدف، مجموعه ی اشعار وی از نقطه نظر یکی از رویکرد های نقد فرمالیستی (آشنایی زدایی) مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.