نام پژوهشگر: سمیرا اسدیان فعلی

جایگا غرب در نشریات اصفهان در مشروطه ی اول(1327-1324 ه.ق )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه لرستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  سمیرا اسدیان فعلی   شهاب شهیدانی

بورژوازی اروپای غربی سده ی نوزدهم به قدرت مسلط سیاسی،اقتصادی و اجتماعی جهان تبدیل شده بود.تکامل نیروهای مولد علمی و صنعتی ، میل بازاریابی در مقیاس جهانی را تشدید نمود؛ و در پی آن استعمار زاده شد.مقارن این وضعیّت ایران با اقتصاد معیشتی ، حکومت استبدادی ،جامعه ای مملو از تنوع قبیله ای ،زبانی ، مذهبی با تحمل قرن ها عقب ماندگی به محل تصادم و تخاصم حادثه انگیز نیروهای رقیب اروپای استعماری تبدیل شد.تجاوز ارضی روس به ایران و پی بردن ایرانیان به ضعف نظامی خویش ، آغازی بر روابط بعدی آنان در دنیای مترقی شد.در پی آگاهی از پیشرفت های دنیای جدید، اصلاحاتی در ایران به ویژه در عرصه ی سیاسی آغاز شد. تنویر افکار عمومی سبب تلاش مردم برای کسب حقوق خویش ، در نهایت منجر به انقلاب مشروطیّت شد.اصفهان نیز که تکاپوی مشروطه خواهی را از سر گذرانده بود؛ به عرصه ی دگرگونی و ایجاد موسسات جدید تمدنی از جمله روزنامه نگاری آزاد پا گذاشت. هرچند فضای سیاسی جدید،باعث رویکرد خاص نشریات اصفهان در مشروطه ی اول مانند الجناب ، انجمن مقدس ولایتی اصفهان ، جهاد اکبر،فرج بعد از شدت ، انجمن بلدیه اصفهان، ناقوربه مسایل سیاسی و شهری اصفهان شده بود؛ امّا این جراید از انعکاس اخبار غرب غافل نبودند.آزادی محدود مطبوعات در دوره ی مشروطه اوّل، باعث توجّه مدیران جراید به روزنامه نگاری و آزادی بیان در اروپا شد.پرداختن این نشریات به سلطه ی اقتصادی غرب بر تجارت ایران و اصفهان و ارایه راه حل هایی چون تحریم کالاهای خارجی و تأسیس شرکت های تجاری برای مبارزه با آن از مطالب مهم منتشره بود. موضوع استعمار سیاسی غرب در مشرق زمین و به طور مشخص قرارداد1907میلادی روس و انگلیس در تقسیم ایران به شدّت مورد نقد مطبوعات اصفهان قرار گرفت. ارایه اطلاعات ناقص از آداب اجتماعی و مذهبی غرب با توجّه به حضور فراوان اقلیت های مذهبی در اصفهان و معرفی چند اختراع قدیمی در غرب از جمله مطالبی که درزمینه غرب و اروپا در نشریات این دوره ی اصفهان منتشر می شد.در این میان ، تنها درج مطلبی کوتاه و بدون تحلیل در یکی از جراید، به نقش فلاسفه در تحوّلات غرب، شایان توجّه است. کلید واژه ها: غرب ، مشروطه ی اوّل ، مطبوعات، اصفهان