سابقه و هدف: اسهال یکی از شایعترین علامت بیماریهای مختلف بوده که در تمام گروههای سنی هر جامعه دیده می شود. اسهال تعریف مختلفی داشته ولی شایع ترین آن، به دفع بیشتر از 3 بار مدفوع شل و آبکی در طی 24 ساعت با یا بدون علائم همراه اطلاق می شود. شیوع و فراوانی اسهال در جوامع مختلف بسیار متفاوت بوده و عوامل گوناگونی در بروز آن نقش دارند. حدود 5-3 میلیارد مورد گاستروآنتریت حاد در کودکان زیر ? سال در کل دنیا رخ می دهد که تقریبا به ? میلیون مرگ و میر منجر می شود. تمام افراد در طول زندگی به آن مبتلا می شوند ولی افراد آسیب پذیر مثل کودکان، بیماران با نقص ایمنی و سالمندان بیشتر در معرض ابتلاء هستند. این طرح جهت بررسی علل عفونی اسهال حاد در بین بیماران مراجعه کننده به بیمارستان خاتم الانبیا شاهرود در سال90 اجرا شده است. مواد و روشها: در این طرح که به صورت مقطعی و بر روی 1330 بیمار مراجعه کننده به خاتم الانبیاء شاهرود درسال 90 که رضایت شرکت در پژوهش حاضر را داشتند صورت گرفته و بیماران پس از انجام معاینات لازم و تثبیت علائم حیاتی، نمونه مدفوع جهت آزمایشات آنالیز و کشت گرفته شده و به آزمایشگاه بیمارستان خاتم فرستاده شده است. سپس نتایج بدست آمده آزمایشات و اطلاعات دموگرافیک هر بیمار که در برگه اختصاصی تکمیل شده، وارد رایانه گردیده و به کمک نرم افرار آماری spss نگارش 16 و آزمونهای آماری مرتبط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این بررسی p<0/05 معنی دار در نظر گرفته شده است. یافته ها: در این پژوهش 1330 نفر(1/97%) از کل 1370 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان خاتم با مشکل اسهال در سال 90 در طرح شرکت نمودند. میانگین سنی بیماران 8/19 ± 43/25 سال(با دامنه 86 سال- 2 ماه) بدست آمد. شایع ترین گروه سنی بیماران، گروه 34-25 سال با 3/19% بود. میانگین مدت زمان ابتلا به اسهال در بیماران 27/1 ± 99/2 روز بدست آمد. سابقه فامیلی مثبت از نظر مشکلات گوارشی و بخصوص اسهال در 4/21% بدست آمد. از نظر سابقه مصرف آنتی بیوتیک، 3/31% سابقه مصرف را ذکر نمودند. شایع ترین شکایت بیماران، اسهال همراه با دل درد و مهمترین علت بستری در این بیماران ضعف و بی حالی با 6/44% بود. همچنین شایع ترین گزارش کشت مدفوع در این بیماران، کشت فلور طبیعی ( پاتوژن منفی) با 70% گزارش گردید و در کشتهای پاتوژن، ای کلا با 3/10% فراوانترین میکروارگانیسم بود. در این تحقیق مشخص شد با افزایش سن شانس وخیم شدن اسهال و متعاقب آن نیاز به بستری افزایش یافته ( (or=1/03ولی هیچ رابطه معنی داری در خصوص نوع عفونت و سن بدست نیامد. بحث و نتیجه گیری: هر چند درمانهای غیر دارویی و سنتی در تعدادی از موارد توانسته مشکلات بیماران با اسهال حاد را کاهش دهد ولی متأسفانه همچنان روش ارجح درمان این مشکل، مداخلات پزشکی و بویژه تامین مایعات لازم بوده و شایع ترین علت مراجعه بیماران، علائم ضعف و بیحالی و گاهاً دردهای شدید شکمی میباشد. بین شکایات اصلی گزارش شده از طرف بیماران (ضعف و بی حالی) و نیاز به بستری رابطه معنی داری بدست آمد(p<0/001 ) که میتواند نشانه وخیم بودن حال عمومی بیماران باشد، لذا پیشنهاد می شود جهت کسب نتایج بهتر ، چنین تحقیقاتی چندین نوبت تکرار گردد. کلمات کلیدی: اسهال حاد ـ عامل عفونی ـ بیمارستان خاتم