نام پژوهشگر: حکیمه مجاهدی
حکیمه مجاهدی احمد امیری خراسانی
حکیم نظامی از شاعران بزرگ قرن ششم و یکی از قله های ادب پارسی است که با سرایش خمسه خویش، جریانی از خمسه سرایی را پس از خود ایجاد کرد.خمسه نظامی از جوانب گوناگون قابل بررسی است. از آنجا که بزرگان ادب پارسی، هر کدام دانشمندان زمان خود محسوب می شدند، لذا از اصطلاحات علوم عصر خود در آثارشان استفاده می کردند. نجوم از اهمّ علوم در گذشته به کار می رفته، بنابراین بازتاب وسیعی در ادبیّات داشته است. اشعار نظامی هم مشحون از اصطلاحات نجومی است. اساس این پژوهش بر این است که خمسه را از این جنبه بررسی کند تا درک معنی و مفهوم اشعار آن آسان تر شود. روش کار بر این قرار گرفت که ابتدا تعریفی جداگانه از هر جرم سماوی ارائه و تا حدّ امکان به پیشین? اسطوره ای آن و نیز جایگاهش در قرآن کریم هم پرداخته شود، سپس کاربردش در منظومه های نظامی مورد ارزیابی قرار بگیرد. بسامد اصطلاحات نجومی در خمسه زیاد است و شاعر با آگاهی از دانش خود در سرودن اشعارش استفاده کرده است و تصاویر زیبا و معانی بلندی از این طریق ایجاد نموده است. نظامی در عین آشنایی با خرافه های نجومی و کاربرد آن ها در خلق آثارش، به این خرافات عقیده نداشته و نگاه معنوی به این پدیده ها داشته است.