نام پژوهشگر: محمدرضا یزدان پناه شاه آبادی

ارزیابی سرمایه اجتماعی به عنوان عامل اساسی جهت ارتقاء زندگی در شهرهای جدید (نمونه موردی شهر جدید پردیس)
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده معماری و شهرسازی 1390
  محمدرضا یزدان پناه شاه آبادی   ناصر براتی

یکی از ابعاد تأثرگذار در حوزه برنامه ریزی شهری، مسائل و ابعاد اجتماعی است که البته در نظام برنامه ریزی ایران اکثرا مورد غفلت قرار می گیرد. یکی از علل اصلی این عدم توجه، روشن نبودن نحوه تأثیر این ابعاد در برنامه ریزی شهری است، هرچند که اکثر قریب به اتفاق کارشناسان و متخصصان به تأثیرگذاری آن اذعان دارند. در این پژوهش برای تبیین بهتر نحوه تأثیر ابعاد اجتماعی بر برنامه ریزی شهری، ارتباط این ابعاد را در غالب مفهوم «سرمایه اجتماعی» با مفهوم تأثیرگذار دیگر حوزه برنامه ریزی شهری یعنی «کیفیت زندگی شهری» مورد بررسی قرار داده ایم و برای این منظور شهر جدید پردیس را به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب نموده ایم. علت این انتخاب آنست که هم اکنون شهرهای جدید و مسئله برنامه ریزی آنها از چالش های اصلی نظام برنامه ریزی شهری و منطقه ای کشور می باشد. همچنین توجه به ابعاد اجتماعی به علت نظام جمعیتی معمولا نا متناجس این شهرها از اهمیت دو چندانی برخوردار است. بدین ترتیب در این پژوهش هدف اصلی، بررسی ارتباط بین مفهوم سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی شهری البته از بعد ذهنی آن می باشد. بعد ذهنی کیفیت زندگی شهری مترادف است با میزان رضایتمندی شهروندان از عوامل مختلف موثر در کیفیت زندگی مانند عوامل کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و غیره. نتایج حاصل از این پژوهش وجود ارتباط بین میزان سرمایه اجتماعی و میزان کیفیت ذهنی زندگی شهری را تأیید می نماید. همچنین ارتباط قابل ملاحظه ای نیز بین تمایل به ماندن در شهر پردیس (نرخ ماندگاری جمعیت) و کیفیت ذهنی زندگی شهری دیده شد. در انتها نیز مدلی جهت ارزیابی بهتر نحوه بر هم کنش مفاهیم مورد نظر این تحقیق ارائه گردید. بدین ترتیب می توان اظهار داشت توجه به ابعاد اجتماعی و برنامه ریزی جهت ارتقاء سرمایه اجتماعی با توجه به تأثیر مثبت بر میزان کیفیت ذهنی زندگی شهری می تواند به عنوان یک راهکار برنامه ریزانه در نظام برنامه ریزی شهر جدید پردیس به کار گرفته شود. هرچند این نتیجه به لحاظ علمی قابل تعمیم به شهرهای دیگر نیست لیکن با توجه به مشابهت های زیاد بین شهرهای جدید ایران، می توان انتظار داشت این نتیجه در جاهای دیگر نیز تکرار گردد. بعلاوه فرآیند تحلیلی مورد استفاده این پژوهش می تواند در شهرهای دیگر از جمله شهرهای جدید بکار گرفته شود.