نام پژوهشگر: سارا طالع زاده
سارا طالع زاده علی محمدی
در دو دهه گذشته، به دلیل رشد روزافزون تکنولوژی و افزایش عوامل تاثیرگذار بر تصمیم، مسائل تصمیم گیری پیچیده تر شده اند و افراد نیاز به تکنیک هایی دارند که بتواند ابعاد مسئله را هرچه بهتر مورد ارزیابی قرار دهد و دیدی یکپارچه و کامل نسبت به مسئله ارائه دهد. مدل های تصمیم گیری چند معیاره به عنوان یکی از ابزارهای کارامد جهت اخذ تصمیم مناسب در چنین مواردی مطرح شده اند، اما در اکثر این تکنیک ها محدودیت ها و مفروضاتی وجود دارد و ما به دنبال مدلی هستیم که این محدودیت ها را از میان بردارد. این پژوهش از تکنیک تحلیل مولفه های اصلی خاکستری به منظور ارزیابی عملکرد مالی 28 شرکت موجود در گروه صنایع سیمان، آهک و گچ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی یک دوره زمانی 5 ساله ( سالهای 84 تا 88 ) استفاده کرده است. مدل تحلیل مولفه های اصلی خاکستری روشی است که از مزایای تئوری خاکستری یعنی عدم نیاز به شناخته شده بودن داده ها و استفاده از داده های ناکافی و کم و روش تحلیل مولفه های اصلی یعنی کاهش ابعاد متغیرها و دادن وزن مناسب به آنها و ارزیابی چند جانبه استفاده می کند. پس از انتخاب 25 شاخص به منظور ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها، با استفاده از مدل پیشنهادی رتبه بندی شرکت ها انجام گرفت که نتایج، همبستگی معناداری را بین رتبه های بدست آمده در سال های مختلف نشان دادند. سپس، به منظور اعتبارسنجی مدل، از تکنیک تاپسیس استفاده شد و بین نتایج حاصل از دو مدل در سال های مختلف ضریب همبستگی محاسبه شد و معناداری همبستگی بین نتایج دو تکنیک، اعتبار مدل را تایید کرد. سپس به منظور تعیین مهمترین نسبتهای مالی تاثیرگذار در ارزیابی شرکت ها، بین هر یک از نسبت ها و نتایج حاصل از حل مدل همبستگی محاسبه شد که نتایج نشان داد بازده مجموع دارائیها، گردش مجموع دارائیها، سرمایه در گردش خالص، نسبت جاری و قیمت در انتهای دوره مهمترین نسبتهای مالی موثر در ارزیابی و رتبه بندی شرکت ها بوده اند.