نام پژوهشگر: احسان فراشاهی یزد

بررسی تاثیرات مهار و بیش بیان واریانت ویرایشی oct4b1 بر روی رده های سلولی سرطانی و بنیادی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  احسان فراشاهی یزد   سید جواد مولی

ژن oct4 یکی از ژنهای اصلی و محوری در خصوصیات پرتوانی و خودنوزایی سلولی است و بیان آن علاوه بر سلولهای بنیادی، در نمونه های توموری سرطانهای مختلف تایید گردیده است. این ژن دارای سودوژنهای متعدد و سه واریانت پیرایشی oct4a، oct4b و oct4b1 است. واریانت oct4a نقش اصلی و محوری را در خصوصیت پرتوانی و خودنوزایی سلولهای بنیادی سرطانی ایفا می کند و نقش واریانت oct4b هنوز مبهم است. oct4b1 جدیدترین واریانت پیرایشی oct4 بوده و بسیار شبیه oct4b می باشد. این واریانت جدید دارای رفتار بیانی مشابهی با واریانت oct4a در سلولهای بنیادی و سرطانی رویانی است بطوریکه به مانند oct4a، بیانش در هنگام تمایز به حداقل ممکن کاهش می یابد. به منظور افزایش اطلاعات در مورد نقش زیستی و شکل عملکردی این واریانت بیش بیان و مهار بیان این واریانت جدید در سلولهای 5637، a549 و ussc انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد درصد عمده ای از پیش نسخه های oct4b1 به oct4b پیرایش می شوند اما درصد این پیرایش در سلولهای مختلف و در شرایط مختلف سلولی مثل استرس گرمایی و ژنوتوکسیک ثابت نیست. در شرایط استرس گرمایی از درصد نسخه های oct4b کاسته و به oct4b1 افزوده می شود ولی در استرس ژنوتوکسیک شکل عکس آن اتفاق می افتد. این تغییر نسبت در استرس گرمایی در سطح پروتئینی نیز برقرار است. پروتئین تولیدی واریانت oct4b1، پروتئینی کوتاه شده و پایدار است که از نظر وزن مولکولی با orf پیش بینی شده یعنی 14 کیلودالتون مطابقت می کند. نتایج سلولی بیش بیان oct4b1 در شرایط طبیعی سلول حاکی از افزایش سلولها در فاز g1 و افزایش مقاومت این سلولها به مرگ سلولی ناشی از شوک حرارتی در سلولهای 5637 بود. و نتایج حاصل از مهار این واریانت در سلولهای 5637 و a549، نتایج بدست آمده از مطالعات سلولی قبلی تیم ما در ارتباط با مهار و خصوصیت آنتی آپوپتوتیک این واریانت در دودمان سلولی ags را تایید و حاکی از افزایش مرگ سلولی به ترتیب 31% و 13% بود. اما مطالعات مولکولی جدید نشاندهنده کاهش شدید بیان واریانت دیگر oct4 یعنی oct4b به همراه مهار oct4b1 بود. نتایج حاصل از پژوهش حاضر ارتباط عملکرد زیستی این واریانت را در مقابله با استرس گرمایی و آپوپتوز مطرح می کند اما سئوالات زیادی در ارتباط با مکانیسمهای مولکولی ارتباط دهنده این فعالیتها و واریانت جدید وجود دارد که لازم است در آینده مورد مطالعه قرار بگیرند.