نام پژوهشگر: طاهره رییسی اردلی
طاهره رییسی اردلی مصطفی چرم
خاک زیستگاه حیات انسان و مجموعه ی با ثباتی است که با دیگر اجزای محیط زیست مانند هوا و آب در تماس می باشد. عناصر سنگین و آلاینده هایی از قبیل سرب، نیکل و کادمیوم باعث آلودگی خاک می شوند. فلزات سنگین برای انسان و محیط زیست خطری جدی به شمار رفته و می بایست پالایش شوند. خاکهای آلوده به نفت دارای مقادیر بالایی از فلزات سنگین می باشند. این فلزات در خاک تغییر ناپذیز، غیر قابل تجزیه و پایدار بوده و بر سلامت انسان، حیوانات و گیاهان و اکوسیستم های آبی تاثیر نا مطلوبی می گذارند، به همین دلیل لازم است که خاک از آلاینده ها ی مخرب از جمله مواد نفتی پالایش شود. برای اصلاح خاک از ( ethylene diamine tetra acetic acid) edta که حلالیت فلزات را در خاک افزایش می دهد و با بیشتر فلزات آلوده کننده کمپلکس های قوی ایجاد کرده و در مقایسه با دیگر کلات ها نسبتاً ارزان است، استفاده شده است. همچنین از کمپوست بقایای نیشکر به عنوان ماده آلی برای بهتر کردن خصوصیات خاک استفاده شده است. لذا این تحقیق با هدف مقایسه تاثیر کلات کنندهedta و بقایای نیشکر در پالایش عناصر کادمیوم، سرب ونیکل در خاک های آلوده به نفت به صورت آزمایش گلخانه ای در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی اجرا شده است. ابتدا خاک با استفاده از نفت خام میدان نفتی مارون در سه سطح غلظتی، صفر، 1 و3 درصد وزنی به صورت مصنوعی آلوده شد. از بقایای نیشکر به میزان صفر و معادل 100 تن در هکتار به گلدانهای 1 کیلوگرمی اضافه شد و از نمک edta در سه سطح غلظتی صفر،10، 20 میلی مول بر لیتر محلول هایی تهیه گردید و به خاک اضافه شد. استخراج عناصر سنگین از خاک آلوده به نفت پس از پایان آزمایش به روش اصلاح شده hesser صورت گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد edta به طور معنی داری غلظت سرب، کادمیوم و نیکل را در محلول خاک به ترتیب با 11/2، 08/2، 51/2 برابر در خاک بدون آلودگی نفتی و 96/1، 84/2، 42/2 برابر در خاک با آلودگی 1 درصد و 52/1 ،9/1، 59/1 برابر برای خاک با آلودگی نفتی 3 درصد نسبت به شاهد تیمارها افزایش می دهد. حلالیت عناصر آلاینده در نمونه های که کلات دریافت کرده بودند، نسبت به نمونه های شاهد (خاک بدون آلودگی ) به طور معنی داری در سطح احتمال 5 درصد بیشتر بود و این افزایش در نمونه های با سطح بالای کلات کننده به مراتب بیشتر از سطح کم آنان بود. کاربرد کمپوست بقایای نیشکر به طور معنی داری غلظت سرب، کادمیوم و نیکل را در محلول خاک به ترتیب با 91/1 ،68/2، 77/1 برابر در خاک بدون آلودگی نفتی و64/1 ،11/2، 85/1 برابر در خاک با آلودگی 1 درصد و 29/1 ،40/1، 37/1 برابر در خاک با آلودگی نفتی 3 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. نتیجتاً edta را می توان به عنوان یک شستشو کننده عناصر سنگین برای اصلاح خاکهای آلوده به نفت پیشنهاد داد. همچنین اضافه کردن مواد آلی به خاک در دراز مدت می تواند حلالیت عناصر سنگین در خاک را کاهش دهد.