نام پژوهشگر: لیلا دقیقی
لیلا دقیقی امیدوار فرهادیان
استفاده از غذاهای زنده برای تولید انبوه لارو ماهیان یکی از مهمترین فعالیت ها در صنعت آبزی پروری است. در پرورش گونه های مختلف ماهیان، تولید انبوه لارو یک مشکل عمده به حساب می آید. به منظور تولید لاروهایی با میزان رشد بالا، بازماندگی مناسب و همچنین مقاومت در برابر شرایط استرس زا، غذاهای زنده اهمیت بسیاری دارند. ماهی ها در تمام طول زندگی شان هم در طبیعت و هم در سیستم های آبزی پروری وابسته به بی مهرگان کوچک از جمله زئوپلانکتون ها و کف زیان جانوری هستند. بنابراین تولید کافی، با کیفیت و کم هزینه ارگانیسم های زنده غذایی، برای افزایش بقاء و رشد مراحل اولیه لاروی ماهی و میگو در صنعت آبزی پروری ضروری به نظر می رسد. اگرچه غذاهای مصنوعی به عنوان غذای آغازین، استفاده ی گسترده ای در آبزی پروری دارند اما زئوپلانکتون ها به ویژه روتیفر ها، آنتن منشعب ها و پاروپایان اهمیت زیادتری در آغاز پرورش لارو دارند. روتیفرها به عنوان کوچکترین متازو شناخته شده و از غذاهای زنده هم در پرورش لارو ماهیان آب شور و هم آب شیرین محسوب می شوند. آن ها به دلیل تنوع گونه ای زیاد، دسترسی آسان، اندازه کوچک و مناسب، حرکت نسبتاً آرام، تولید مثل سریع، ارزش غذایی مناسب و قابلیت هضم ریزجلبک ها در تغذیه لارو آبزیان پرورشی اهمیت بالایی دارند. در بین روتیفرها که مهمترین اجتماعات زئوپلانکتونی هستند، گونه dilatata euchlanis (از خانواده euchlanidae) در تمام جهان پراکنش دارد. این گونه در آبهای شیرین یوتروفیک زندگی می نماید. عموماً گونه e. dilatata دارای طولی در حدود 204 میکرون و عرض 158 میکرون می باشد. این تحقیق با هدف بررسی e. dilatata برای استفاده به عنوان غذای زنده در پرورش لارو آبزیان انجام شد. بدین منظور سه آزمایش طراحی شد. آزمایش اول، تأثیر جیره های غذایی مختلف (10 تیمار غذایی شامل جلبکscenedesmus quadricauda، chlorella vulgaris، مخمر (saccharomyces cerevisiae)، پودر یونجه(medicago spp.)، کود گاوی، کود مرغی، مخلوط کود گاوی+ کود مرغی، مخلوط جلبک کلرلا+مخمر، مخلوط جلبک سندسموس+مخمر و مخلوط جلبک کلرلا+سندسموس+مخمر) بر تولید و رشد گونه e. dilatata در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با سه تکرارتحقیق شد. در آزمایش دوم، تأثیر غلظت های مختلف دو جلبک کلرلا و سندسموس بر میزان تولید و رشد e. dilatata (6 تیمار غذایی شامل جلبک کلرلا و سندسموس در سطح زیاد 106×10 سلول در میلی لیتر ، متوسط 106×1 سلول در میلی لیتر و کم 106×1/0 سلول در میلی لیتر) بررسی گردید و آزمایش سوم، کشت انبوه e. dilatata (در دو حجم 10 لیتر و 25 لیتر) با دو ریز جلبک c. vulgaris وs. quadricauda انجام گردید. در هر سه آزمایش تراکم جمعیت، میزان رشد ویژه و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت به طور مجزا محاسبه شد. نتایج نشان داد که بالاترین تراکم (160 فرد در میلی-لیتر) با جلبک c. vulgaris و به دنبال آن با کود مرغی و جلبک سندسموس به دست آمد. e. dilatata تغذیه شده با مخمر و کلرلا بیشترین (153 میکرون) و کمترین طول لوریکا (108 میکرون) را داشتند. از سوی دیگر، نتایج نشان داد که نوع و غلظت جلبک تاثیر معنی داری را بر روی جمعیت e. dilatata داشت (05/0 >p). بالاترین میزان تراکم (391 فرد در میلی-لیتر)، بیشترین میزان رشد ویژه (48/0 در روز) و کوتاهترین زمان دو برابر شدن جمعیت (44/1 روز) در تغذیه با جلبک کلرلا در سطح زیاد به دست آمد. پرورش انبوه این گونه نشان داد که تراکم جمعیت بین 56/3 و 5/285 فرد در میلی لیتر بسته به نوع جیره و حجم کشت متفاوت است. در مجموع، بر اساس میزان تولید و رشد ویژه e. dilatata می تواند به عنوان غذای زنده مناسب در آبزی پروری استفاده شود.