نام پژوهشگر: سعید خرازچی
سعید خرازچی غلامحسن حیدری
جنبش های اجتماعی و اعتراضات اخیر که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بوقوع پیوسته دارای پیامدهای ژئوپلیتیکی برای منطقه بوده است و بدون شک این تحولات به دلیل ماهیت درونی و بیرونی آن پیامدهایی نیز برای جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت.لذا در این تحقیق تلاش شده است که به بررسی ژئوپلیتیکی روند مردم سالاری در خاورمیانه و شمال آفریقا و تأثیرات آن بر جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود.روش جمع آوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای بوده و با مرور مطالب و مستندات ، اطلاعات جمع آوری شده است.بر این اساس فرضیه های تحقیق بر مبنای تأثیر موثر عوامل درون زا و برون زا در شکل گیری و وقوع تحولات اجتماعی سیاسی این کشورها تعیین شده است ضمن اینکه نتایج سیاسی متفاوت موجود در اعتراضات اجتماعی کشورهای مربوطه، مرهون ترکیبی از عواملی چون: میزان مشروعیت سیاسی حکومت ها، میزان بسیج اجتماعی معترضان و در نهایت واکنش ارتش و قدرت های بین المللی بوده است.آزمون فرضیات فوق نشان میدهد حمایت قدرت های خارجی از بعضی از این تحولات و در کنار مخالفت آنان با اعتراضات در برخی کشورهای دیگر قطعاً بر جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار خواهد بود.در مورد مصر، با توجه به اینکه، روابط ایران با این کشور از زمان ترور انور سادات ، همواره دارای فراز و نشیب بوده است وقوع این انقلاب می تواند تأثیرات گسترده ای در بهبود روابط ایران با کشور مصر ایفا کند.اما مهم ترین تأثیرات را در تحولات بحرین میتوان جستجو کرد با توجه به حضور ناوگان پنجم آمریکا در بحرین و رابطه نزدیک آل خلیفه با آل سعود که در نقطه مخالفت با جمهوری اسلامی ایران می باشد.تحولات در این کشور بدون شک برای جمهوری اسلامی ایران پیامدهای مثبت خواهد داشت لذا پیشنهاد میگردد با توجه به سه قدرت عمده منطقه یعنی ایران، عربستان و ترکیه، ایران باید در ایجاد روابط با دیگران علی الخصوص دولت های تازه شکل گرفته سیاست واقع بینانه تری را دنبال کند. واژه های کلیدی: ایران، شمال افریقا، خاورمیانه، تحولات ژئوپلیتیکی ، مردم سالاری، مصر، لیبی، تونس، یمن، بحرین.