نام پژوهشگر: مصیب شفیع زاده
مصیب شفیع زاده بهزاد تخم چی
با پیشرفت های ایجاد شده در صنعت نفت وگاز و پیچیده شدن روش های اکتشافی، نگار های معمول قادر به پیشبرد تمامی اهداف این صنعت نیستند. در صورت محدود بودن اطلاعات، تشخیص لایه های موثر و برآورد پارامتر های مخزن دشوارتر است. در عین حال، تکنولوژی fmi می تواند اطلاعات ارزشمندی را در مورد مخازن شکاف دار به منظور تعیین کمّی و توصیف کیفی در اختیار گذارد. مخازن ایران به طور عمده کربناته بوذه که در آن ها شکستگی ها نقش مهمی را در تراوایی و تولید هیدروکربور ایفا می کند. تا کنون، کمتر روش اتوماسیونی درباره پردازش تصاویر fmi به کار گرفته شده است. بنابراین به منظور پیشرفت در اکتشاف نفت و گاز، ارائه روش شناسایی کار آمد برای تصاویر fmi بسیار لازم به نظر می رسد. پدیده های صفحه ای در شکل های درون چاهی تصویر شده به صورت موج شبه سینوسی ظاهر می شوند و از آن جا که قطر دهانه چاه نسبت به پدیده های ساختاری و چینه شناسی بسیار کوچک است، به صورت کاملا صفحه ای در نظر گرفته می شوند. بنابر این در این تحقیق از ترکیب توابع سینوسی برای منطبق کردن بر روند های شکستگی ها استفاده می شود. شیب و آزیموت بدست آمده از این الگوریتم می تواند جهت تعیین دقیق تراوایی و مسیر حرکت سیال مورد استفاده قرار گیرد. در بررسی این تصاویر چند نکته کلیدی وجود دارد؛ اول این که، نمونه ها برای آموزش و آزمایش الگوریتم بسیار محدودند. نکته دوم نویز بالا در این تصاویر است به گونه ای که بررسی و دسته بندی ساختار ها در تصویر، بدون تخصص کافی بسیار دشوار است. بنابراین برخی شکستگی ها به دلیل نویز بالای تصویر و همچنین وجود پدیده ها و بافت های سنگ شناسی با مقاومت پایین در اطراف شکستگی که سبب ایجاد شرایط مبهم در پردازش می شود، توسط الگوریتم طراحی شده قابل شناسایی نیست. علاوه بر این محدودیت ها، منابع مرتبط با این تحقیق بسیار اندک بوده به طوری که از منابع محدودی در این تحقیق استفاده شده است. در بررسی های صورت گرفته روی تصاویر fmiکه به شیوه ای متفاوت انجام شده، ما از نمونه های بسیار اندکی استفاده نموده ایم که مشکل کمبود نمونه را تا حدودی برطرف نموده است. الگوریتم ما شامل سه مرحله است: 1- پیکسل های مشخص کننده شکستگی از شکل تصویر شده fmi استخراج می شوند و شامل ماتریس مکان x و y و ماتریس مقادیر نظیر هر نقطه f(x,y) است. 2- دو بردار x و y به عنوان ورودی ها ی جعبه ابزار cftool نرم افزار متلب از طریق ترکیب این سه ماتریس حاصل می شود. در پایان مناسب ترین منحنی از ترکیب توابع سینوس بر شکل شبه سینوسی شکستگی منطبق شده و شیب و آزیموت از طریق بررسی ویژگی های موج سینوسی مشخص می شود. نتایج الگوریتم طراحی شده با تفاسیر حقیقی موجود مقایسه شده اند. در عمل، متوسط خطای بدست آمده برای میانگین شیب و آزیموت های محاسبه شده به ترتیب 5/3% و کمتر از 9/0% برآورد شده است. در ادامه، نتایج بدست آمده توسط بررسی های آماری بهبود یافته اند به طوری که سطح اطمینان به نتایج بدست آمده تا حدّ 95/0 (95 درصد) و با قطعیت بالا ارتقاء پیدا کرده است. علاوه بر این، الگوریتم توانسته پیچیدگی و سختی های موجود در تشخیص شکستگی ها را برای اکتشاف نفت و گاز تا حدود قابل ملاحظه ای کاهش دهد.