برخی از فراورده های فرعی غلات از جمله بوجاری گندم با قیمت نازل تر از گندم و ذرت و از طرفی تعادل بهتر پروتئین و اسید های آمینه ممکن است جایگزین مناسبی برای ذرت و یا گندم در تغذیه طیور باشد. بر این اساس، مطالعه حاضر جهت ارزیابی تغذیه سطوح مختلف بوجاری گندم و مولتی آنزیم با 480 قطعه جوجه بلدرچین 10 روزه تفکیک جنسیت نشده انجام شد که به طور تصادفی به 8 تیمار با میانگین وزن مشابه اختصاص یافتند. هر تیمار شامل 4 تکرار و 15 جوجه بلدرچین در هر تکرار بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سطوح 0%، 5%، 10% و 15% بوجاری گندم و حاوی 0 و 5/0 کیلوگرم در تن مولتی آنزیم بود. ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، الیاف خام، خاکستر، ان دی اف ، ای دی اف و انرژی خام بوجاری گندم به ترتیب 95/90%، 14%، 74/2%، 56/10%، 47/7%، 98/34%، 13/9% و 90/4003 کیلو کالری بر کیلو گرم بدست آمد. تفاوت معنی داری در خوراک مصرفی، ضریب تبدیل خوراک و تلفات در بین تیمارها از 36-10 روزگی مشاهده نشد (05/0 p>). اثر متقابل سطوح بوجاری و آنزیم در شاخص تولید و تلفات به طور معنی داری در تیمار 1 و 7 (0% و 10% بوجاری گندم بدون و با آنزیم) بالاتر بود. درصد وزن کل دستگاه گوارش و اجزای آن نیز تفاوت معنی دار را نشان نداد ( 05/0 p>) به جز در مورد طحال که آنزیم سبب افزایش معنی دار وزن آن شد (01/0>p). سطح صفر درصد بوجاری گندم در مقایسه با سطوح دیگر سبب کاهش معنی داری در طول روده باریک شد (05/0>p). طول دوازدهه و ایلئوم در سطح صفر بوجاری کاهش معنی داری نسبت به سطوح 10 و 15 % بوجاری گندم نشان داد (05/0p<). طول ژژنوم کاهش معنی داری را در سطح صفر درصد بوجاری نسبت به سایر سطوح داشت (05/0p<). طول سکوم کاهش معنی داری را در سطوح صفر و 10 % بوجاری گندم در مقایسه با سطح 15 % از این جهت داشت (05/0p<). طول ویلی و نسبت طول ویلی به عمق کریپت در تیمار حاوی صفر درصد بوجاری گندم با انزیم افزایش معنی داری را نسبت به سایر تیمارها داشت (05/0>p). مساحت ویلی با تیمارهای صفر و 5% بوجاری گندم با و بدون آنزیم افزایش معنی داری نسبت به 10 و 15% بوجاری گندم با و بدون آنزیم نشان د اده است (05/0>p). ویسکوزیته کاهش معنی داری را در سطح صفر درصد بوجاری بدون انزیم نسبت به سایر تیمارها نشان داد (05/0>p). ph روده باریک افزایش معنی داری را در سطح صفر درصد بوجاری در مقایسه با 15% بوجاری داشت ولی بین سطوح آنزیم و تیمارها اختلاف معنی دار وجود نداشت (05/0 p>). در سطح صفر درصد بوجاری گندم تعداد باکتریهای لاکتوباسیلوس ایلئوم افزایش معنی داری را در مقایسه با سطوح 10 و 15 % بوجاری نشان دادند (05/0p<). در مقابل تعداد انتروباکتریاسه ایلئوم در سطح 15 % بوجاری کمترین تعداد را نسبت به سایر سطوح بوجاری گندم نشان داد (05/0p<). تعداد باکتریهای لاکتوباسیلوس سکوم در سطوح صفر و 5% بوجاری گندم نسبت به سطوح 10 و 15% بوجاری افزایش معنی داری را نشان دادند. انتروباکتریاسه نیز در سکوم در سطح 5 % بوجاری بیشترین تعداد را نسبت به سایر سطوح نشان داد(05/0p<). همچنین اثر متقابل بین سطوح بوجاری و آنزیم به جز در مورد باکتری لاکتوباسیلوس ایلئوم معنی دار شد. تفاوت معنی داری در پروتئین سنتز شده، dna، rna و نسبتهای dna/rna، dna/پروتئین و rna/پروتئین در ژژنوم بین سطوح بوجاری، آنزیم و تیمارها مشاهده نشد. قابلیت هضم ماده خشک و مقدار انرژی قابل متابولیسم ظاهری تصحیح شده بر مبنای ازت (amen) تحت تاثیر آنزیم قرار نگرفت. مقدار انرژی قابل متابولیسم ظاهری (ame) و قابلیت هضم اسید های آمینه در مجموع با افزودن مولتی آنزیم بهبود یافت. پارامتر شاخص تولید و منحنی پاسخ نشان می دهند که جایگزین نمودن03/13 درصد ضایعات بوجاری گندم با ذرت در جیره بلدرچین ها امکان پذیر است