نام پژوهشگر: نهال رحیم دوست مژدهی

استفاده از روش کروماتوگرافی مایع سریع با آشکار ساز آرایه دیود برای اندازه گیری همزمان فیلتر های uv با تلفیق تکنیک های کمومتریکس: از ضد آفتاب ها تا نمونه های پس آب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده شیمی تجزیه و معدنی 1389
  نهال رحیم دوست مژدهی   مریم وثوق

امروزه با پیشرفت صنعت و افزایش آلودگی های محیط زیست و همچنین ظهور آلاینده های پدیدار شده ،لزوم بیشتری در راستای ایجاد روش های آنالیز سریع نمونه های محیط زیستی وآلاینده های احساس می شود. در این رساله سعی شده که یک تکنیک جدید و جامع برای اندازه گیری هفت فیلتر uv در نمونه های محیط زیستی (پس آب ) و نمونه های محصولات آرایشی بهداشتی (ضد آفتاب)معرفی شود .هدف از این پزوهش یافتن یک روش کلی و سریع برای اندازه گیری طیف گسترده ای از نمونه ها است. این کار با استفاده از تلفیق روش های کمومتریکس و روش های کروماتوگرافی سریع انجام گرفته است . در ابتدا به منظور حذف مزاحمت ها و رسیدن به کیفیت بالا جداسازی نمونه ها از بافت آن ها نمونه های پس آب توسط استخراج با فاز جامد spe تغلیظ شد وسپس با روش افزایش استاندارد اندازه گیری های کمی انجام گرفت. در مورد ضد آفتاب ها هم یک روش استخراج با امواج مافوق صوت وبا حلال استخراجی مناسب به کار گرفته شد که در این روش نیزاز تکنیک افزایش استاندارد جهت رسم منحنی کالیبراسیون استفاده شده و با بهره گرفتن از سیستم دستگاه hplc-dad در مدت زمان کمتر از 5/2 دقیقه هفت فیلتر uv با وجود همپوشانی پیک آنالیت ها اندازه گیری شد. نکته قوت این پژوهش استفاده از یک روش کمومتریکس ( (mcr/alsدر کنار یک روش کروماتوگرافی سریع است که با استفاده از روش تفکیک منحنی چند متغییره با حد اقل کردن مربعات به روش متناوب به جای جداسازی فیزیکی آنالیت ها به جداسازی از طریق مدل های ریاضی پرداخته شده است و با وجود هم پوشانی پیک ها و بافت های سنگین(پس آب و ضد آفتاب) نتایج قابل قبولی به دست آمده است. روش (mcr/als) با محاسبه و باز یابی طیف ها و کرو ماتوگرام های نمونه های هم پوشانی شده و دادن اطلاعاتی در مورد سطح خالص زیر منحنی هر کروماتوگرام باز سازی شده این امکان را فراهم میکند که با استفاده از یک روش کالیبراسیون مرتبه دوم، در بعد سوم منحنی کالیبراسیون شبه مرتبه اول رسم شود .از مزایای دیگر این روش سرعت بالای آن و استفاده از روش های استخراج کم هزینه است. از سویی نتایج باز یابی و تکرار پذیری و ارقام شایستگی نیز خود نشان دهنده ی کارایی روش است. امید است که این روش بتواند به صورت گسترده و کاربردی تر در اندازه گیری های بزرگ در ابعاد محیط زیستی و صنعتی به کار رود.