این رساله با روش کتابخانه ای وباهدف بررسی نحوه وچگونگی شکل کیری جنبش مزدکی در زمان ساسانیان وعلل به وجود امدن انها مورد بررسی قرار گرفت این تحقیق شامل پنج فصل و یک نتیجه گیری می باشد در فصل اول که شامل کلیات طرح می باشد شامل فرضیه ها و سوالات و بیان مساله اهداف و دیگر موارد مربوط به موضوع می باشد . در فصل دوم به زمینه های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی به وجود آمدن این جنبش پرداخته است این زمینه ها عبارتند اززمینه های اجتماعی ، طبقات ،خانواده ،که خود شامل زنان و ازدواج می شد و زمینه اقتصادی پیدایش این قیام مالیات و وضع شهر ها می باشد در زمینه سیاسی هم به بررسی جنگها ی زمان پیروز و قباد و بلاش پرداخته چراکه این عوامل تاثیر بسزایی در شکل گیری جنبش مزدکی داشتند .در فصل سوم منشا ایین مزدکی و تاثیراتی که از نواوران قبل از خود گرفته بررسی شد همچنین در فصل چهارم نیز به مراحل تکوین و تحول این نهضت وسیر تاریخی ان ومراحلی را که در طی دوران موجودیت خود طی نمود این مراحل از زمان پیروز آغاز شده وهمینطور در زمان بلاش وقباد به تحول وبالندگی رسیده است ودر پایان به نتایجی که در جامعه از خود بر جای گذاشت نیز اشاره شد . در فصل پنجم نیز به اصول فلسفی و اجتماعی تعالیم مزدکی و عدالت وبرابری در ایین او اشتراک زنان و افکار واهداف انقلابی مزدک و رابطه این کیش با ایین مزدیسنی پرداخته وان را مورد ارزیابی وتحقیق قرار داده ام .ودر پایان نتیجه گیری حاصل از این تحقیق که با توجه به اوضاع نابسامان سیاسی و اقتصادی و اجتماعی ساسانیان علی الخصوص از زمان پیروز به بعد زمینه برای شکل گیری جنبشی مردمی که توده مردم در ان دخیل بودند و این جنبش با وجود سرکوبی و کشتار توسط خسرو اول هیچگاه از بین نرفت و به صورت جنبشی سری و مخفی تا قرن سوم هجری به فعالیت در قالب فرقه های خرمیه و بومسلمیه و سنباذیه و ... به حیات خود ادامه داده است .این نهضت یک نهضت اجتماعی بود که به رنگ دین در میان مردم قد علم کرده است .