نام پژوهشگر: علی آقایی باغ گلابدان
علی آقایی باغ گلابدان اکبر ملک پور
نظر به اهمیت بررسی سلامت مواد غذایی مورد استفاده جامعه و با توجه به استفاده گسترده از رنگ های خوراکی در محصولات متنوع غذایی، در این تحقیق شناسایی و اندازه گیری هم زمان چهار رنگ خوراکی پر مصرف به روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا مورد بررسی قرار گرفت. در قسمت اول این تحقیق یک برنامه شویش گرادیان با استفاده ازکروماتوگرافی فاز معکوس با ستونc18 و ترکیب درصدهای متفاوت از دو فاز متحرک شامل بافر آمونیوم استات 13/0 مولار با 5/7 ph = و مخلوط 80 درصد به 20 درصد از متانول به استونیتریل تدوین شد. در این برنامه شویش کوتاه کردن زمان های بازداری این چهار رنگ و افزایش هم زمان جداسازی پیک ها مورد نظر قرار گرفت. برنامه بهینه شده نهایی اهداف فوق را با ارائه تفکیک های بیش از 5/1 rs= و زمان خروج آخرین پیک برابر با 19 دقیقه تامین می نماید. ارزیابی روش به وسیله بررسی تکرار پذیری زمان های بازداری و به دست آوردن حد تشخیص رنگ ها انجام گردید. زمان های بازداری آنالیت ها در این برنامه شویش، انحراف استاندارد حداکثر 29/0 دقیقه و حداقل 03/0 دقیقه را برای پیک های مختلف نشان می دهند. حد تشخیص روش از 19/0 قسمت در میلیون برای رنگ کینولین یلو تا 11/2 قسمت در میلیون برای رنگ سانست یلو متغیر است. در قسمت دوم، شرایط استفاده از نانو جاذب های مغناطیسی fe3o4 اصلاح شده توسط سورفکتانت کاتیونی ctab برای استخراج این رنگ های خوراکی از بافت محصولات غذایی، مورد بررسی قرار گرفت. تاثیر عوامل ph جذب، مقدار نانو ذره مصرفی، مقدار سورفکتانت به کار رفته و میزان قدرت یونی محیط جذب بر کارایی فرایند جذب این رنگ ها توسط نانو ذرات مغناطیسی اصلاح شده مورد بررسی قرار گرفته و شرایط بهینه برای استخراج هر یک از رنگ ها تعیین گردید. با تهیه منحنی های جذب همدمای لانگمویر در شرایط بهینه استخراج، ظرفیت جاذب ها تعیین شده و حداکثر مقدار جذب رنگ توسط جاذب بر حسب میلی گرم رنگ به ازای گرم جاذب دارای مقادیر 15 برای کارمویزین، 27 برای کینولین یلو، 75/0 برای پونسئو و 2/15 برای سانست یلو است. با بررسی امکان جفت کردن روش استخراج و برنامه شویش گرادیان، نقش مزاحم سورفکتانت کاتیونی آشکار می شود و در نتیجه به علت مزاحمت سورفکتانت کاتیونی، امکان تزریق مستقیم نمونه واجذب شده از نانو جاذب ها به ستون کروماتوگرافی وجود ندارد. بررسی های متفاوت جهت حذف مزاحمت انجام و در نهایت ضرورت انجام یک فرایند استخراج، جهت حذف مزاحمت آشکار شد. یک روش استخراج جدید جهت حذف سورفکتانت کاتیونی از محلول واجذب شده تدوین شد و کارایی این روش استخراج با تزریق نمونه نهایی به ستون کروماتوگرافی به تایید رسید. اعمال این روش بر نمونه های حقیقی، توانمندی آن را در استخراج رنگ ها و اندازه گیری آنها آشکار می سازد.