نام پژوهشگر: امید حاج رسولیها
امید حاج رسولیها اسماعیل حسن زاده
خلیج فارس به خاطر دارا بودن عمده میادین نفتی و گازی جهان در معرض آلودگیهایی مانند آلودگیهای نفتی و گسترش آلایندههای مرتبط با آن میباشد. از آنجا که در صورت نشت آلایندههای نفتی به دریا، تشخیص رفتار آنها بر روی آب و دانستن تأثیر فرآیندهای فیزیکی از قبیل باد، شارهای گرما و تنش باد بر نحو? پخش این آلایندهها، ما را در امر جمعآوری آنها، پاکسازی دریا و اقدامات پیشگیرانه کمک میکند، در این تحقیق قصد داریم نحوه توزیع این آلودگیها را در شرایط مختلف توسط مدل سهبعدی هیدرودینامیکی شبیهسازی کنیم. بهکارگیری مدلهای عددی در مورد پخش آلودگی نفتی به عنوان یک روش مناسب که همخوانیهای قابل قبولی از نحوه پخش آلایندهای نفتی را در سطح دریا فراهم میکند، شناخته شده است. به این منظور از مدل کوهرنس که با مدول آلودگی و بیولوژیکی جفت شده و قابلیت حل معادلات انتقال و پخش آلودگی را با بهکارگیری مختصات سیگما در جهت قائم و مختصات دکارتی در جهت افقی دارد، برای شبیهسازی انتقال و پخش آلودگیهای نفتی استفاده شده است. نتایج مدل نشان میدهد که آلودگی نفتی نشت یافته در بخش شمالی خلیج فارس، تحت تأثیر تمامی نیروهای اعمال شده در مدل دارای حرکتی به سمت شمال خلیج فارس و سواحل بوشهر در امتداد سواحل ایرانی بوده و سپس تحت تأثیر جریانات پادساعتگرد آن منطقه قرار گرفته و در امتداد سواحل عربی دارای حرکتی متمایل به بخش جنوب غربی خلیج فارس میگردد. نتایج مدل همچنین نشان میدهد که در سه ماهه اول پس از رهاسازی آلودگی (دسامبر- فوریه) قسمت عمدهای از غلظت آلودگی کاهش یافته است. در این مطالعه با بهکارگیری روشی یکتا تأثیر تک تک نیروها نیز بر نحوه توزیع و کاهش یا افزایش غلظت آلودگیها به دست آمدهاست. تأثیر باد بر نحوه توزیع و پخش آلودگی نفتی نسبت به شارهای گرما و تنش باد محسوستر میباشد. تأثیر تنش باد بر کاهش غلظت آلایندهها و نحوه توزیع آنها در مقایسه با باد و شارهای گرما قابل چشمپوشی است و نتایج شبیهسازی مدل نشان میدهد که تنش باد بیشتر عامل موثری بر پخششدگی آلودگی نفتی میباشد، بنابراین میتوان نتیجه گرفت که تأثیر نیروی باد بر نحوه پخش آلودگی و کاهش غلظت آلایندهها نه به خاطر تنش باد ایجاد کرده، بلکه به خاطر سرعت باد و تأثیری که باد بر مولفههای شار گرما میگذارد، میباشد. نتایج حاصل از شبیهسازی مدل در مورد نحوه توزیع و پخش آلودگی های نفتی توافق خوبی با شواهد مشاهداتی و همچنین الگوی جریانات موجود در منطقه دارد.