چکیده: به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی ریزوسفر مزارع خانواده کدوئیان استان خراسان رضوی، طی سال های 1388 ، 1389و 1390 تعداد 54 نمونه خاک از مزارع گیاهان خانواده کدوئیان استان جمع آوری گردید. نمونه های خاک به آزمایشگاه گیاه پزشکی دانشگاه فردوسی مشهد منتقل شده و در دمای 4 درجه سانتی گراد نگهداری شدند.سپس مرحله ی شستشوی خاک ها واستخراج نماتدها با استفاده از روش تغییر یافته تلفیق الک و سانتریفیوژ جن کینز(jenkins, 1964 ) انجام شد ونماتدهای استخراجی طبق روش دگریس (de grisse, 1969 ) تثبیت و به گلیسیرین منتقل شدند. سپس از آنها اسلایدهای میکروسکوپی توسط میکروسکوپ نوری جهت بررسی مشخصات مرفولوژیکی تهیه شد. درنهایت تعداد 1800 نماتد از 54 نمونه خاک،پس از اندازه گیری های لازم و رسم تصاویر مورد نیاز شناسایی شدند که با استفاده از منابع و کلیدهای موجود توانستند در 23 گونه نماتد متعلق به 15 جنس طبقه بندی شدند که عبارتند از: aphelenchus avenae, a. isomerus, basiria graminophila, boleodorus thylactus, ditylenchus medicaginis, d. tenuidens, filenchus cylindricaudus, f. thornei, f. vulgaris, ، helicotylenchus egyptiensis, h. pseudorobustus, geocenamus tenuidens, irantylenchus clavidorus, ، merlinius brevidens, ، meloidogyne javanica ,، neopsilenchus magnidens, pratylenchus coffeae, ، p. thornei, p. neglectus, psilenchus iranicus, tylenchorhynchus goffarti, t. solani, zygotylenchus guevarai از بین جنس ها و گونه های شناسایی شده چهارگونه ، psilenchus iranicus ، f. vulgaris ، geocenamus tenuidens و meloidogyne javanica بیشترین فراوانی را در مزارع استان برخوردار بودند.در ادامه تحقیق، به منظور شناسایی نماتدهای ریشه گرهی مزارع کدوئیان استان تعداد 8 نمونه خاک و ریشه آلوده به نماتد از مناطق مختلف استان جمع آوری گردید. که در این نمونه ها گونه meloidogyne javanica جداسازی و شناسایی گردید. کلید واژهها: خراسان رضوی، ریزوسفر ، کدوئیان ، نماتدهای انگل گیاهی