چکیده eryngium caucasicum یک گیاه دارویی متعلق به خانواده apiaceae (جعفری) است که به نام زولنگ معروف است. این گیاه با خواص دارویی چون معالجه دل پیچه و نفخ، درمان بیماریهای کبدی، اثر مدر، اشتها آور و ملین دارد. به عنوان یک سبزی معطر در رژیم غذایی نیز استفاده می شود. این گیاه در مناطق شمالی ایران در گیلان و مازندران و مناطق شمالی خراسان شمالی رشد می نماید. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گیاه زولنگ در استان مازندران با استفاده از نشانگر مولکولی rapd مورد ارزیابی قرار گرفت. استخراج dna به روش ctab از برگهای این گیاه انجام شد. از 9 آغازگر استفاده شد و بر مبنای ماتریس صفر و یک امتیاز دهی شد و داده های حاصل توسط نرم افزار ntsys-pc(ver2.02e) با استفاده از ضریب تشابه جاکارد به ماتریس فاصله تبدیل شد و سپس با استفاده از الگوریتم میانگین فاصله (upgma) دندروگرام مربوطه رسم شد. بر این اساس 15 جمعیت مورد بررسی در 4 گروه جایابی شدند. میزان پلی مورفیسم آن برابر 08/58 درصد بود، اندازه نوارهای تولید شده در محدوده250 تا 3000 جفت باز تخمین زده شد.آغازگرها شماره e19 , e01 و e15بهتر از بقیه باند داده بودند. در این گروه-بندی ضریب تشابه بین نمونه ها بر اساس ضریب تشابه جاکارد 93/0 - 35/0 بدست آمد. بیشترین تشابه بین نمونه های تنکابن و رامسر با ضریب تشابه 93/0 و کمترین تشابه بین نمونه-های زیرآب و جویبار با ضریب تشابه 35/0 بدست آمد. ضریب تشابه نی با استفاده از نرم افزار popgene برابر با 48 درصد حاصل شد. نتایج این تحقیق نشان داد استفاده از تکنیک rapd برای ارزیابی تنوع ژنتیکی بین این نمونه ها مناسب می باشد. کلمات کلیدی: eryngium caucasicum ، تنوع ژنتیکی ، زولنگ، rapd ،ctab