پژوهش حاضر به مقایسه تحول تکنیک های مطالعه، افکار خودکار و عملکرد تحصیلی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور مرکز قمی پردازد. در این تحقیق 750 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور مرکز قم شرکت داشتند. تمام شرکت کنندگان به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند و همگی پرسشنامه روی آ وردها و مهارت های مطالعه دانشجویان assis (جونز، 2004) را تکمیل کرده و به آزمون افکار خودکار آقا یوسفی (2004) پاسخ دادند. یک آزمون رگرسیون چند متغیری خطی به روش گام به گام اجرا شد که در آن متغیر وابسته عملکرد تحصیلی (معدل نیمسال و کل دانشجو) و متغیر مستقل افکار خودکار، مهارت های مطالعه، سال ورودی، رشته تحصیلی، نحوه ورود، جنس و تأهل می باشند. در تحلیل آماری از شاخص های توصیفی و استنباطی شامل: جدول و بافت نگار توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار، خطای معیار، واریانس در جامعه، تحلیل رگرسیون، روش دو نیمه کردن، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که دانشجویان دختر در مقایسه با دانشجویان پسر در موارد زیر برتری دارند : دانشجویان دختر دارای معدل نیمسال بالاتر و معدل کل بهتری داشتند و از نحوه مطالعه منظم بیش از دانشجویان پسر استفاده کردند همچنین دانشجویان دختر از شیوه مطالعه مدیریت زمان، بیشترین بهره و از خرده مقیاس هشیاری در برابر تقاضاهای تکلیف بیشترین استفاده را بردند و مابقی نتایج حاکی از این بود که دانشجویان مجرد در تمام موارد یاد شده بالا از دانشجویان متأهل عملکرد بهتری از خود نشان دادند. در مجموع می توان گفت که دانشجویان دختر در مقایسه با دانشجویان پسر و دانشجویان مجرد در مقایسه با دانشجویان متأهل در استفاده از تکنیک های مطالعه کار آمد تر بوده و عملکرد تحصیلی بهتری دارند.