نام پژوهشگر: طاهره کمالی
طاهره کمالی عنایت الله شریف پور
چکیده بعد از ورود اسلام به ایران، تغییرات و تحولات بسیار مهمی در زمینه های مختلف سیاسی- اجتماعی، فرهنگی و ادبی در سطح وسیعی مشاهده می شود. مردم ایران دین اسلام را پذیرفتند و در این راستا، فرهنگ و زبان عربی، جای خود را در بین اقشار مختلف مردم باز کرد. زبان عربی توانست تأثیرات زیادی بر زبان و ادب فارسی و همچنین شاعران و نویسندگان فارسی زبان بگذارد. این تأثیرات از آغازین سال های ورود اسلام تا به امروز مشاهده می شود. ادیب الممالک فراهانی یکی از شاعران و ادیبان بزرگ دور? مشروطه است. با نگاهی دقیق به دیوان عظیم وی متوجه می شویم که وی یکی از شاعران متأثر از زبان و ادب عربی است که این تأثیر در جای جای دیوان اشعار وی به چشم می خورد. با توجه به اینکه ادیب الممالک در علوم ادب و لغت عربی دستی توانا داشته است، این توانایی باعث شده-است که از این توانایی در اشعار خود بسیار بهره بگیرد. در این پژوهش، پس از بحث مختصری پیرامون اوضاع ادبی مشروطه، که ادیب الممالک یکی از شاعران پرورش یافت? این دوره است، نگاهی به زندگی، آثار و سبک شعری ادیب شده است. سپس با مقدمه ای کوتاه برچگونگی تأثیر زبان و ادب عربی بر زبان و ادب فارسی به بررسی تأثیر زبان و ادب عربی بر دیوان ادیب-الممالک پرداخته شده است. با این بررسی ثابت می شود که ادیب الممالک از حوزه های مختلف زبان و ادب عربی استفاده کرده است وی از شخصیت های مهم علمی، ادبی، تاریخی در دوره های جاهلی و اسلامی نام برده است و از زبان عربی در حوز? قرآن، احادیث، لغات، ترکیبات، جملات و ضرب المثل ها بهر? فراوان برده است. یکی از مهمترین فوائد این پژوهش، علاوه بر مشخص کردن تأثیر زبان و ادب عربی در دیوان ادیب الممالک فراهانی، شرح مختصری بر مشکلات دیوان است. باشد که این پژوهش چراغ راهی برای بهتر شناختن ادیب الممالک فراهانی و درک بهتر دیوان عظیم وی باشد. کلمات کلیدی: ادیب الممالک فراهانی، زبان و ادبیّات عربی، شعر، ادبیّات تطبیقی، ادبیّات معاصر.