نام پژوهشگر: علیرضا عربی
علیرضا عربی عین الله خادمی
«بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار ائمه الاطهار (علیهم السلام)» بزرگترین مجموعه ی روایی اسلامی است که دایره المعارف نقلی شیعه ی اثنی عشری محسوب می شود. این اثر بزرگترین اثر «علامه مجلسی(ره)» از علمای پر کار و خدوم تشیع است که از معروفترین علمای شیعه در عهد صفوی به حساب می آید . از جمله کسانی که بر کتاب با عظمت بحار تعلیقه دارند «علامه سیدمحمدحسین طباطبایی(ره)» است که در زمره ی بزرگترین علمای معاصر است. ایشان مجموعاً بر95موضع از هفت جلد بحار (تا صفحه ی 45 جلد هفتم) تعلیقه دارد که شامل سه کتاب می شود: 1- عقل و علم وجهل 2- توحید 3- عدل و معاد. روش علامه طباطبایی(ره) در نگارش تعلیقات موجز نویسی است. موضوع تحقیق حاضر بررسی آرای دو عالم بزرگ، علامه مجلسی(ره) و علامه طباطبایی(ره)، در متن و حاشیه ی بحارالانوار است. و تلاش شده رویکرد فلسفی و کلامی علامه طباطبایی(ره) در مواجهه با روایات و برداشت های علامه مجلسی(ره)، مورد بررسی تحلیلی - انتقادی قرار بگیرد. طبیعی است که برای بررسی دقیق تر و قضاوت جامع تر درباره ی آرای آن دو بزرگوار به سایر کتب مطرح و مرتبطشان با این مسائل و موضوعات نیز مراجعه خواهد شد تا منظومه ی فکری آن ها و نقاط اشتراک و افتراقشان وضوح بیشتری بیابد. این پژوهش در 4 فصل تنظیم شده است.پس از طرح مساله در فصل نخست،درفصل دوم مباحثی جهت آشنایی اجمالی بامجلسی(ره) ، طباطبایی(ره)، بحارالانوار و تعلیقات بر آن مطرح گردیده است. بخش عمده ی رساله را فصل سوم به خود اختصاص می دهد که در آن به نقد و بررسی تک تک تعلیقه ها و سنجش و ارزیابی مدعیات و دلایل مطروحه ،پرداخته شده است.در فصل پایانی پس ازتاکید بر ضرورت گسترش عقلانیت و خردورزی و فرهنگ نقادی،نتیجه گیری پژوهش و پیشنهادهای نگارنده ارایه شده است.