نام پژوهشگر: مهدی علا
مهدی علا فخرالدین اصغری آقمشهدی
فروشنده موظف است کالایی را تحویل دهد که مطابق با قرارداد باشد. یکی از موارد مطابقت کالا با قرارداد، مطابقت آن از حیث کمیت است، یعنی بایع باید کالایی را تحویل دهد که به میزان مقرر در قرارداد باشد. در عمل کالای تحویلی ممکن است کمتر یا بیشتر از میزان مقرر در قرارداد باشد. در حقوق مدنی ایران در صورت کمتر بودن مبیع از میزان قراردادی، دو فرض قابل تصور است. در حالتی که مقدار جنبه اصلی دارد مشتری حق دارد که بیع را فسخ کند یا با تادیه ثمن مبیع موجود عقد را قبول نماید. اما در صورتی که مقدار جنبه وصفی دارد عقد از طرف خریدار قابل فسخ است. در صورت زیادت مبیع نیز دو فرض مزبور قابل تصور است. در حالتی که مقدار جنبه اصلی دارد زیاده قابل تجزیه مال بایع است. لکن، در صورتی که مقدار جنبه وصفی دارد عقد از طرف فروشنده قابل فسخ است. در حقوق انگلیس اگر بایع مبیع را کمتر از میزان قراردادی تسلیم مشتری کند، مشتری می تواند آن را رد کند، اما اگر مشتری مبیع را بپذیرد باید بهای آن را به نرخ قرارداد تأدیه نماید. اما، جایی که فروشنده بیش از میزان قراردادی کالا را تحویل می دهد، خریدار می تواند کالا را به مقدار مندرج در قرارداد قبول کند و بقیه را رد نماید و یا اینکه تمام آنها را رد کند. در کنوانسیون بیع بین المللی کالا اگر مبیع کمتر از مقدار قراردادی باشد، ضمانت اجرایی پیش بینی نشده است. اما، ضمانت اجراهای کلی عبارتند از: فسخ قرارداد، الزام فروشنده به تسلیم مقدار کسری، تقلیل ثمن و یا مطالبه خسارت. اما، اگر فروشنده کالا را بیشتر از میزانی که در قرارداد معین شده تسلیم نماید، در این صورت مشتری می تواند مقدار تسلیمی را دریافت کند یا از پذیرش مقدار اضافی امتناع نماید. اگر مشتری تمام یا بخشی از مقدار اضافی را دریافت کند، او باید وفق نرخ قراردادی بهای آن را پرداخت نماید.