نام پژوهشگر: صادق پناهی توانا
صادق پناهی توانا یحیی معروفی
هدف کلی این پژوهش« شناسایی میزان تاکید کتابهای ادبیات فارسی بر شاخص های هویت ملی- مذهبی از دیدگاه دبیران درس ادبیات دوره متوسطه» می باشد. روش پژوهش ترکیبی(کیفی و کمی) مبتنی بر تحلیل محتوا و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را نه جلد کتاب درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه و دبیران ادبیات دوره متوسطه شهر همدان تشکیل می دهد. حجم نمونه پژوهش در بخش کتابهای درسی ادبیات فارسی، برابر با جامعه و در بخش دبیران ادبیات فارسی برابر 109 نفر دبیر ادبیات فارسی شهر همدان که با روش تصادفی انتخاب شده اند، می باشد. داده های پژوهش از طریق دو ابزار چک لیست وارسی تحلیل محتوا و پرسشنامه محقق ساخته سنجش دیدگاه دبیران ادبیات فارسی جمع آوری شده است. روایی ابزارها با استفاده از روایی محتوایی و بر اساس دیدگاه متخصصان تعیین شده است. پایایی چک لیست تحلیل محتوا با استفاده از روش توافق داوران محاسبه و ضریب توافق معادل 97/0 و پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه و ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه معادل 94/0 تعیین گردید. اطلاعات جمع آوری شده با کمک شاخصهای آمار توصیفی مانند توزیع فراوانی، نمودار، میانگین و درصد و آزمونهای آمار استنباطی شامل آزمون t یکطرفه استفاده تجزیه و تحلیل شده است. مهمترین یافته های تحقیق به شرح زیر است: یافته های تحقیق حاکی از آن است که میزان تاکید بر تمامی شاخص های ملی- مذهبی در کتابهای ادبیات فارسی دوره متوسطه یکسان نبوده و براساس نتایح تحلیل محتوا بیشترین میزان تاکید به ترتیب بر شاخص های میراث فرهنگی و شاخص های مذهبی و کمترین میزان تاکید به ترتیب بر شاخص های خرده فرهنگ ها و شاخص های ملی- سیاسی شده است و شاخص های جغرافیایی سرزمینی در جایگاه متوسطه قرار داشته است به گونه ای که شاخص های میراث فرهنگی به تنهایی حدود 60 درصد وشاخص های خرده فرهنگ ها کمتر از 1 درصد از این تاکید را به خود اختصاص داده اند. از دیدگاه دبیران ادبیات فارسی نیز بیشترین میزان تاکید بر شاخص های مذهبی و سپس به ترتیب بر شاخص های ملی- سیاسی، میراث فرهنگی، جغرافیایی و خرده فرهنگ ها صورت گرفته و در مجموع میزان تاکید بر شاخص های هویت ملی- مذهبی در کتابهای ادبیات دوره متوسطه 68/1 از حداکثر 5 و در حد کم ارزیابی شده است.