نام پژوهشگر: یوسف دیناروند
یوسف دیناروند مهدی مرتضوی
منطقه غرب ایران و دامنه های ارتفاعات زاگرس شرایط مناسبی برای تجمع گروه های انسانی در دوره های جمع آوری و گردآوری را داشته و بیشترین اطلاعات و داده های عصر پارینه سنگی نیز از این منطقه بدست آمده است. حاشیه رود دز در شمال شرقی استان خوزستان یکی از مناطقی است که شواهدی از فعالیتهای انسان در دوران پارینه سنگی و همچنین قابلیت های فراوانی از لحاظ جغرافیایی و زیست محیطی برای استقرارهای عصر سنگ را دارا می باشد. طی بررسی صورت گرفته، چهار محوطه مربوط به عصر سنگ شناسایی گردیدند، که دو محوطه برای مطالعه در این تحقیق انتخاب شده اند. جمعاً 133 قطعه مصنوعات سنگی جمع آوری گردیده که شامل سنگ مادر، تراشه های روتوش شده و بدون روتوش و تعدادی ابزار از قبیل خراشنده، کنگره دار، سوراخ کننده، دندانه دار و پوینت هستند و از صنعت ساتور- سنگ مادر پیروی می کند. مطالعه نمونه ها و مقایسه گونه شناختی با محوطه های دیگری از لرستان، ایلام و کرمانشاه در زاگرس، نشان می دهد که این نمونه ها برهه زمانی از اواخر پارینه سنگی قدیم تا پارینه سنگی میانه را در بر می گیرند. الگوی پراکندگی نیز نشانگر این است که در این محوطه ها علاوه بر تولید مصنوعات سنگی، عملیاتی غیر از تولید (احتمالاً شکار) نیز صورت می گرفته است و همانند اکثر محوطه های دیگر زاگرس ، اثری از تبرهای دستی دورویه نیست. همچنین اکثر این نمونه ها با استفاده از فن ضربه مستقیم با کوبنده سخت تولید شده اند. تعدادی از نمونه ها نشان از کاربرد تکنیک لوالوا را دارند وشواهد بدست آمده نشان می دهد که مجموعه ها تا حدودی از فرهنگ موستری زاگرس تبعیت می کند ولی اکثر نمونه ها بیانگر نوعی تراشه برداری ساده هستند. همچنین تمام نمونه ها نیز از سنگ های خام موجود در منطقه تهیه شده اند.
یوسف دیناروند مهدی مرتضوی
منطقه غرب ایران و دامنه های ارتفاعات زاگرس شرایط مناسبی برای تجمع گروه های انسانی در دوره های جمع آوری و گردآوری را داشته و بیشترین اطلاعات و داده های عصر پارینه سنگی نیز از این منطقه بدست آمده است. حاشیه رود دز در شمال شرقی استان خوزستان یکی از مناطقی است که شواهدی از فعالیتهای انسان در دوران پارینه سنگی و همچنین قابلیت های فراوانی از لحاظ جغرافیایی و زیست محیطی برای استقرارهای عصر سنگ را دارا می باشد. طی بررسی صورت گرفته، چهار محوطه مربوط به عصر سنگ شناسایی گردیدند، که دو محوطه برای مطالعه در این تحقیق انتخاب شده اند. جمعاً 133 قطعه مصنوعات سنگی جمع آوری گردیده که شامل سنگ مادر، تراشه های روتوش شده و بدون روتوش و تعدادی ابزار از قبیل خراشنده، کنگره دار، سوراخ کننده، دندانه دار و پوینت هستند و از صنعت ساتور- سنگ مادر پیروی می کند. مطالعه نمونه ها و مقایسه گونه شناختی با محوطه های دیگری از لرستان، ایلام و کرمانشاه در زاگرس، نشان می دهد که این نمونه ها برهه زمانی از اواخر پارینه سنگی قدیم تا پارینه سنگی میانه را در بر می گیرند. الگوی پراکندگی نیز نشانگر این است که در این محوطه ها علاوه بر تولید مصنوعات سنگی، عملیاتی غیر از تولید (احتمالاً شکار) نیز صورت می گرفته است و همانند اکثر محوطه های دیگر زاگرس ، اثری از تبرهای دستی دورویه نیست. همچنین اکثر این نمونه ها با استفاده از فن ضربه مستقیم با کوبنده سخت تولید شده اند. تعدادی از نمونه ها نشان از کاربرد تکنیک لوالوا را دارند وشواهد بدست آمده نشان می دهد که مجموعه ها تا حدودی از فرهنگ موستری زاگرس تبعیت می کند ولی اکثر نمونه ها بیانگر نوعی تراشه برداری ساده هستند. همچنین تمام نمونه ها نیز از سنگ های خام موجود در منطقه تهیه شده اند.